Η δύναμη της κινηματογραφικής αφήγησης
Στη χώρα μας γνωρίσαμε τον Amor Towles χάρη στο δεύτερο μυθιστόρημά του «Ένας τζέντλεμαν στη Μόσχα», ένα μυθιστόρημα που εξελίσσεται σε βάθος χρόνου, αλλά σε έναν μόνο χώρο, σε ένα ξενοδοχείο της Μόσχας. Τώρα, κυκλοφορεί και στη χώρα μας το πρώτο του μυθιστόρημα, μια ιστορία εκ διαμέτρου αντίθετη από το «Ένας τζέντλεμαν στη Μόσχα», μια ιστορία που εστιάζει στα δύο τελευταία χρόνια της δεκαετίας του 1930 και κινείται σε μια Νέα Υόρκη ζωηρή, ζωντανή και πολλά υποσχόμενη.
Παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1938, δύο φίλες και συγκάτοικοι σε μια πανσιόν για νεαρές κοπέλες βγαίνουν για να γιορτάσουν την αλλαγή του χρόνου έχοντας συνολικά τρία δολάρια. Η Κέιτ, γεννημένη Κάτια, κόρη Ρώσου μετανάστη, και η Ιβ, μια καλλονή από τις μεσοδυτικές πολιτείες που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της χωρίς τα λεφτά του μπαμπά της, συναντούν εκείνο το βράδυ έναν πλούσιο, αλλά ντροπαλό νεαρό, τον Τίνκερ Γκρέι. Η συνάντηση θα τους αλλάξει τη ζωή, καθώς οι τρεις τους αρχίζουν να κάνουν παρέα και να ωθούν ο ένας τον άλλον να τολμήσει κάτι νέο, μια αλλαγή. Ώσπου ένα βράδυ, ένα τροχαίο ατύχημα θα ανατρέψει τις ισορροπίες και τις σχέσεις τους. Όταν η Ιβ περνάει μέσα από το παρμπρίζ και αποχτά άσχημες ουλές στο πρόσωπό της, ο Τίνκερ νιώθει υποχρεωμένος να την περιθάλψει και την παίρνει σπίτι του, ενώ η Κέιτ απομακρύνεται προσεκτικά συναισθανόμενη ότι τώρα οι κανόνες του παιχνιδιού έχουν αλλάξει. Στη διάρκεια της επόμενης χρονιάς, οι τρεις τους έρχονται κοντά και απομακρύνονται, αλλάζουν, βιώνουν νέες καταστάσεις και γνωρίζουν νέους ανθρώπους, αλλά ο δεσμός που τους ενώνει υπάρχει εκεί, να τους υπενθυμίζει τι ακριβώς ήθελαν να αποκτήσουν αλλά δεν το κατάφεραν.
Το μυθιστόρημα ανοίγει σε μια έκθεση φωτογραφίας του Walker Evans στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης ένα φθινοπωρινό βράδυ του 1966. Η δεκαετία του τριάντα είναι αρκετά μακριά και η Κέιτ, η αφηγήτρια της ιστορίας, μεσήλικη πια, έχει προ πολλού επιλέξει τη διαδρομή της ζωής της – τώρα βρίσκεται στη θέση να απολαμβάνει μια έκθεση φωτογραφίας μαζί με τον άντρα της. Ώσπου πέφτει πάνω στη φωτογραφία ενός γνωστού, του Τίνκερ, και τότε θα αισθανθεί το παρελθόν να την προσκαλεί να το εξερευνήσει, να το θυμηθεί, να το φέρει στην επιφάνεια. Ο συγγραφέας, λοιπόν, βασίζει την ιστορία του σε μια εκτεταμένη αναδρομή στο παρελθόν, μέσα όμως από τη ματιά της μεσήλικης πλέον Κέιτ, γεγονός που εξηγεί την ωριμότητα και τον καυστικό σχολιασμό κατά τη διάρκεια της αφήγησης. Μια αφήγηση που είναι έξοχα κινηματογραφημένη, που φέρνει στον νου σκηνές από τις ταινίες του ασπρόμαυρου Χόλυγουντ, και που διακρίνεται για τη συνεχή της κίνηση, από χώρους εργασίας σε καταστήματα, σε σκοτεινά και γεμάτα καπνό τζαζ κλαμπ, σε ακριβά εστιατόρια και σε πάρτι στις επαύλεις πλουσίων οικογενειών. Αυτή η συνεχής εναλλαγή χώρων και ατόμων δίνει μια έντονη αίσθηση ζωντάνιας και ζωηράδας, δείχνει την εικόνα μιας Νέας Υόρκης που βγαίνει από την ύφεση, που διασκεδάζει και που ο κλοιός που κλείνει γύρω από την Ευρώπη δεν την απασχολεί ακόμα. Η Κέιτ, με την ευστροφία της και την ανάγκη της να μένει πιστή σε αυτό που θεωρεί σωστό, η Ιβ με την αποφασιστικότητά της να μην γίνει αυτό που οι γονείς της επιθυμούσαν και ο Τίνκερ με την μπερδεμένη ηθική πυξίδα γίνονται οι ξεναγοί του αναγνώστη σε ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται σίγουρα απνευστί και σε μεταφέρει σε εικόνες, ήχους και μέρη μιας άλλης Νέας Υόρκης, αυτής που βρίσκεται ακόμα στον απόηχο της Jazz Age, λίγα βήματα πριν από το τέλος του Μεσοπολέμου.
