Black is beautiful

Μετά τον «Μακμπέθ», που για μένα αποτελεί το κορυφαίο έργο του Σαίξπηρ, το επόμενο αγαπημένο μου είναι ο «Οθέλλος», κυρίως γιατί η πρώτη φορά που ήρθα σε επαφή με το ίδιο το κείμενο ήταν μέσα σε μία πανεπιστημιακή τάξη όπου το «διδάχθηκα» από τον αξέχαστο δάσκαλο Σπύρο Ευαγγελάτο – ακόμα έχω στα μάτια μου τη μορφή του και στα αυτιά μου τη φωνή του καθώς έδινε ζωή στα πρόσωπα του έργου. Έτσι αγάπησα την ιστορία του τραγικού Μαυριτανού, της αδικοσκοτωμένης Δυσδαιμόνας και του πιο ενδιαφέροντος χαρακτήρα που νομίζω ότι δημιούργησε ποτέ ο Σαίξπηρ, του δαιμονικού Ιάγου.

Η συγγραφέας του πολυδιαβασμένου μυθιστορήματος «Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι», παραδίδει τη δική της εκδοχή του Οθέλλου, στα πλαίσια του Hogarth Shakespeare Project όπου σύγχρονοι συγγραφείς ξαναγράφουν τα έργα του Σαίξπηρ. Η Δημοκρατία της Βενετίας γίνεται μία σχολική αυλή στην Ουάσινγκτον της δεκαετίας του 1970, όπου το καινούργιο αγόρι, ένας 12χρονος μαθητής από την Γκάνα, γιος διπλωμάτη, θα τραβήξει την προσοχή συμμαθητών και δασκάλων, με τον εντελώς λάθος τρόπο: εκτός από καινούργιος, χωρίς φίλους και παρέες, είναι και ο μόνος έγχρωμος ανάμεσά τους. Θα γίνει αυτομάτως στόχος υπαινιγμών, ρατσιστικών σχολίων και ενός ψυχολογικού πολέμου, στον οποίο όμως είναι συνηθισμένος ήδη και αρκετά εκπαιδευμένος, εξ ανάγκης, να διαχειρίζεται. Ώσπου το πιο δημοφιλές κορίτσι θα του δείξει φανερά μπροστά σε όλους την προτίμησή της. Κι αυτό δεν αρέσει σε κανέναν, και κυρίως στον νταή του σχολείου που περνάει τη μέρα του εκφοβίζοντας τα πιο αδύναμα παιδιά: θα αποφασίσει να καταστρέψει αυτό τον νεογέννητο, σχεδόν παιδικό ακόμα, έρωτα, με κάθε μέσο… Και το αντικείμενο που θα χρησιμοποιήσει ως αποδεικτικό στοιχείο της απιστίας για να κάνει έξαλλο τον αντίπαλό του, δεν είναι ένα κλεμμένο μαντήλι όπως στον Σαίξπηρ, αλλά μια ροζ κασετίνα στολισμένη με πλαστικές φράουλες…

Η Tracy Chevalier έχει κάνει εξαιρετική δουλειά στην απόδοση της εποχής, ως προς την ατμόσφαιρα αλλά και ως προς τις κυρίαρχες ιδεολογίες της τότε κοινωνίας, αποτυπώνοντας τα κινήματα για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών αλλά και τη ριζοσπαστικοποίηση μεγάλου μέρους της νεολαίας τους, που αντιδρούν με κάθε μέσο στην κουλτούρα της λευκής Αμερικής. Αλλά η αντίδρασή τους συναντά επίσης σθεναρή αντίσταση από τον σκληρό πυρήνα της ρατσιστικής ιδεολογίας στην καθημερινή ζωή: η σχολική αυλή και τα όσα συμβαίνουν σε αυτή, το αποδεικνύουν. Το καινούργιο αγόρι, είναι το λάθος καινούργιο αγόρι, λόγω του χρώματος που έχει το δέρμα του, και η ιταλικής καταγωγής αγαπημένη του, είναι η μόνη που δεν το βλέπει ή επιλέγει να μην το βλέπει.

Η ένταση στο προαύλιο θα κορυφωθεί και θα υπάρξουν θύματα αυτής της σιωπηλής μάχης, καθώς ο νεαρός «Ιάγος» θα ολοκληρώσει τη δολοπλοκία του, αλλά για το τέλος η συγγραφέας επιφυλάσσει στον αναγνώστη μία μεγάλη ανατροπή, παραπέμποντας σε ένα άλλο νεαρό ζευγάρι από τις ιστορίες του Σαίξπηρ… Κι αν μαντέψατε ποιο, και πάλι δεν θα μαντέψετε το τέλος αυτής της ιστορίας…