Who made who?

Αλήθεια, έχετε διαβάσει ποτέ τη Βίβλο; Και δεν εννοώ τις στρογγυλεμένες  εκδοχές των βιβλικών ιστοριών που θυμόμαστε από το σχολείο αλλά το αληθινό κείμενο: μένει κανείς άναυδος από τον τρόπο που παρουσιάζεται ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη – σκληρός, άδικος, πολεμοχαρής και χωρίς κανένα ηθικό φραγμό, σε κάνει ν’ αναρωτιέσαι πώς είναι δυνατόν, με όσα περιγράφονται στις σελίδες της, να θεωρείται ”ιερό βιβλίο”…

Ξεκινώντας λοιπόν από τη διαπίστωση ότι η Βίβλος είναι ένα από τα πιο άγρια βιβλία που έχουν γραφτεί ποτέ, ο νομπελίστας συγγραφέας επιχειρεί, στο τελευταίο πριν από το θάνατό του μυθιστόρημά του, να κλείσει τους λογαριασμούς του με το Θεό, ξαναγράφοντας το κείμενο με πρωταγωνιστή τον πρώτο δολοφόνο του ανθρώπινου είδους: τον Κάιν που, αφού σκότωσε τον αδερφό του Άβελ, καταδικάστηκε να περιπλανιέται στη γη, με ένα μαύρο σημάδι στο μέτωπό του.

Καβάλα στο γάιδαρό του, ο Κάιν του Σαραμάγκου διασχίζει το χρόνο και διασταυρώνεται με τις πιο γνωστές βιβλικές ιστορίες, από τον πύργο της Βαβέλ έως τα Σόδομα και τα Γόμορρα και από το σπίτι του ταλαίπωρου Ιώβ έως το όρος Σινά, όπου ο Μωυσής λαμβάνει τις Δέκα Εντολές. Και κάθε φορά, με θράσος και επαναστατική διάθεση, λογομαχεί με το Θεό, καυτηριάζοντας τις άδικες και παράλογες βουλήσεις του, για τις οποίες η ανθρώπινη ζωή δεν έχει καμία αξία. Η χωροχρονική αυτή περιπλάνηση (που δεν ακολουθεί τη χρονολογική σειρά της Βίβλου), κλείνει με τον Κατακλυσμό του Νώε, όπου ο Κάιν θα πάρει τελικά εκδίκηση από το Θεό, εκ μέρους όλου του ανθρώπινου γένους…

Με καυστική ματιά, αιρετικό χιούμορ και χωρίς θρησκευτικά ταμπού, ο Σαραμάγκου μιλά με σκέψη και γλώσσα ελεύθερη και τα λέει, μέσω του Κάιν, έξω απ’ τα δόντια στον ”Παντοδύναμο”. Το αποτέλεσμα είναι ένα άκρως διασκεδαστικό κείμενο, που όμως αφήνει την πικρή γεύση μιας άβολης αλήθειας: εμείς φτιάχνουμε τους θεούς μας ”κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση”, όχι εκείνοι εμάς…