Το ανεκπλήρωτο παραμένει αναπόδραστο

 

Η Πέρσα Κουμούτση γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου. Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Καΐρου και παρακολούθησε μαθήματα αυτόματης μετάφρασης και διερμηνείας, από τα αραβικά στα αγγλικά, στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Καΐρου, AUC. Ήλθε στην Ελλάδα το 1983 και τα πρώτα χρόνια δίδαξε στη μέση και ανώτερη εκπαίδευση, ενώ από το  1992 ασχολείται επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση από τα αραβικά και τα αγγλικά. Έχει μεταφράσει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του νομπελίστα λογοτέχνη Naguib Mahfuz, έργα άλλων Αράβων δημιουργών, αραβική ποίηση, καθώς και το Κοράνι. Το 2001 τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη για το σύνολο των μεταφράσεών της και το 2006 το αιγυπτιακό κράτος τής απένειμε τιμητικό μετάλλιο για τη συνεισφορά της στην προώθηση και προβολή της αιγυπτιακής και αραβικής λογοτεχνίας.

Στο βιβλίο της, «Καφέ Κλεμέντε», η ηρωίδα Ελισάβετ Παπαντωνίου, σε ηλικία 80 χρονών, απομονωμένη στο σπίτι της στο Φάληρο, έρχεται αντιμέτωπη με το παρελθόν της, όταν τυχαία ανακαλύπτει ένα θεατρικό σενάριο. Αυτή είναι η αφορμή για την παρουσίαση της ιστορίας της. Η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη και ο αφηγητής παντογνώστης. Η Ελισάβετ, αφού σπούδασε στη σχολή του Βασιλικού Θεάτρου, καταξιώθηκε στο χώρο αυτό και η φήμη της εξαπλώθηκε παντού. Τα πάντα στη ζωή της τα σχεδίαζε και τα προγραμμάτιζε με απώτερο στόχο τις επιτυχίες της στο θέατρο. Δεν επέτρεπε στον εαυτό της να ασχοληθεί σοβαρά με οτιδήποτε άλλο πέρα από αυτό. Είχε θεσπίσει τους δικούς της ηθικούς κανόνες και τρόπους συμπεριφοράς, οι οποίοι την εξυπηρετούσαν και τη συνέφεραν χωρίς να της αποσπούν χρόνο από την καριέρα της. Ο γάμος της με έναν καταξιωμένο επίκουρο καθηγητή, με αριστερές πεποιθήσεις, της χάρισε τρία χρόνια ηρεμίας και γαλήνης. Της έδωσε συγκινήσεις που ποτέ δεν είχε το χρόνο να βιώσει. Όμως η  παράλληλη ερωτική της σχέση με έναν συμπρωταγωνιστή της και η καλλιτεχνική κάμψη της την οδήγησαν σε άρνηση για τη ζωή και τον Αλέξανδρο. Τα γεγονότα αυτά εκτυλίσσονται λίγο πριν ξεσπάσει ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Στο ιστορικό αυτό πλαίσιο βλέπουμε τη δράση διαφορετικών ανθρώπων. Ο Αλέξανδρος, ως ιδεαλιστής, εμπλέκεται στα γεγονότα, ενώ η Ελισάβετ αδιαφορεί  για τα γεγονότα και συνεχίζει να ερμηνεύει ρόλους στο θέατρο ικανοποιώντας  τις επιθυμίες της.

Η συγγραφέας ξεδιπλώνει την ιστορία της ηρωίδας της βασιζόμενη σ’ ένα θεατρικό σενάριο το οποίο παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή της Ελισάβετ. Η ηρωίδα ταυτίστηκε τόσο πολύ με το ρόλο της στο συγκεκριμένο θεατρικό ώστε να μην μπορεί να ξεχωρίσει τη φαντασία από την πραγματικότητα. Αυτό το γεγονός την επηρέασε σε σημαντικές αποφάσεις που έπρεπε να πάρει την περίοδο που υποδυόταν το ρόλο. Η Πέτρα Κουμούτση, χρησιμοποιώντας περιγραφικό λόγο, διανθισμένο με πλούσιες εκφράσεις, αποτυπώνει την τραγικότητα της ηρωίδας της, η οποία στο βωμό των επιτυχιών της και των ατομικών της ονείρων θυσιάζει οτιδήποτε χρειαστεί. Είναι ένας τραγικός ήρωας που πιστεύει ότι παραπλανά τη μοίρα  και το πεπρωμένο του θεωρώντας ότι ελέγχει τα πάντα στη ζωή του. Όμως, η ζωή την εκδικείται και της φανερώνει το πραγματικό της πρόσωπο το οποίο απόφευγε συνεχώς να δει. Έτσι χάνεται στον κόσμο των ψευδαισθήσεων καθώς αυτό που είχε μάθει στη ζωή της ήταν να καθορίζει τα πάντα η ίδια. Είχε μάθει να ζει μόνο στη σκηνή του θεάτρου και όχι στη σκηνή της ζωής.