Ένα βιβλίο στοιχειωμένο
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά ενός φαντάσματος; Η απειλητική, βαριά ατμόσφαιρα στους τόπους που αυτό στοιχειώνει, οι θρύλοι που το συνοδεύουν αλλά και οι προσωπικές μαρτυρίες που κανείς δεν μπορεί να πει μετά βεβαιότητας αν είναι αξιόπιστες, η αιφνίδια εμφάνισή του, ο τρόμος που αυτή προκαλεί και σε πολλές περιπτώσεις το κακό το οποίο επιφέρει στους ανθρώπους, που μπορεί να φτάσει ως τη φυσική τους εξόντωση.
Όλα τα παραπάνω, λοιπόν, φανταστείτε τα με τη μορφή ενός πολυσέλιδου και πολυπρόσωπου βιβλίου, της «Ιστορίας Φαντασμάτων» του βραβευμένου συγγραφέα (British Fantasy Award, Bram Stoker Award κ.ά.) Πίτερ Στράουμπ (1943-2022), που θεωρείται από τους σπουδαιότερους Αμερικανούς συγγραφείς βιβλίων τρόμου και φαντασίας, σε δύο εκ των οποίων συνεργάστηκε με τον σταρ του είδους, Στίβεν Κινγκ.
Και για να το καταστήσω πιο σαφές, πέρα από το φάντασμα (όχι ακριβώς όμως) που καραδοκεί στις σελίδες του μυθιστορήματος, η ίδια η μορφή της ιστορίας που θα διαβάσετε μοιάζει με φάντασμα που θα σας στοιχειώσει στη διάρκεια της ανάγνωσης: θα βιώσετε ψυχολογικά αυτή τη βαριά ατμόσφαιρα της επικρεμάμενης απειλής, θα νιώσετε σχεδόν όπως οι ήρωες, αποκλεισμένοι μέσα στη χιονοθύελλα και με μια κακόβουλη οντότητα να προσπαθεί να τους παρασύρει στην παγίδα της, θα φοβηθείτε, θα αναζητήσετε εναγωνίως μαζί τους απαντήσεις που ίσως σώσουν τη ζωή τους και θα σταθείτε δίπλα τους στην αναμέτρησή τους όχι μόνο με το Κακό, αλλά και με τα προσωπικά τους φαντάσματα. Με δύο λόγια, αν αγαπάτε τις ιστορίες τρόμου, βρήκατε μία από τις καλύτερες και θα την απολαύσετε.
Σε μια επαρχιακή αμερικανική πόλη, τέσσερις ηλικιωμένοι φίλοι συγκεντρώνονται και αφηγούνται μεταξύ τους τρομακτικές ιστορίες, σε ένα είδος λέσχης που έχουν συστήσει μετά τον θάνατο υπό ανεξήγητες συνθήκες του πέμπτου της παρέας. Αυτή η διαδικασία είναι το «τελετουργικό» που έχουν δημιουργήσει για να διαχειριστούν ψυχολογικά τις ενοχές τους, τις αναμνήσεις τους, τους φόβους τους μπροστά και στο δικό τους βιολογικό τέλος που το βλέπουν να πλησιάζει. Αλλά υπάρχει και κάτι χειρότερο που τους φοβίζει: μία ιστορία από τη νιότη τους, μυστηριώδης και νοσηρή, η οποία τους στοιχειώνει όλα αυτά τα χρόνια και για την οποία πιστεύουν ότι έχει έρθει ίσως η ώρα να πληρώσουν το τίμημα…
Και πράγματι έτσι ακριβώς συμβαίνει, με καταλύτη των ακραίων γεγονότων που θα εξελιχθούν στη συνέχεια, την άφιξη στη μικρή πόλη τους μίας όμορφης νέας γυναίκας. Ποια είναι και ποιος ο σκοπός της; Γιατί παρακολουθεί άγρυπνη τα βράδια τους κατοίκους της πόλης; Γιατί προσπαθεί επίμονα να προσεγγίσει τους τέσσερις ηλικιωμένους φίλους, όπως ο λύκος που ακολουθεί το θήραμά του μέχρι εκείνο να κουραστεί; Η άγνωστη φέρνει μαζί της τον θάνατο: πρώτα τα ζώα των αγροτών της περιοχής που βρίσκονται νεκρά και στραγγισμένα από αίμα, κατόπιν οι γείτονες και οι γνωστοί των ηρώων ο ένας μετά τον άλλο πεθαίνουν και έπειτα ο κύκλος στενεύει κι άλλο και φτάνει και τους ίδιους – ο ένας εκ των τεσσάρων χάνει ξαφνικά τα λογικά του και αυτοκτονεί σε δημόσια θέα…
Απελπισμένοι και καταλαβαίνοντας ότι αντιμετωπίζουν κάτι πέρα από τα ανθρώπινα δεδομένα, σκέφτονται ως λύση να ζητήσουν τη βοήθεια του ανιψιού ενός εξ αυτών, συγγραφέα ενός επιτυχημένου μεταφυσικού μυθιστορήματος. Κι όταν και εκείνος θα αφιχθεί στην πόλη, τότε όλα τα κομμάτια του παζλ θα έχουν μπει στη θέση τους και η τελική αναμέτρηση με τον δαιμόνιο αντίπαλό τους θα αρχίσει…
Χρησιμοποιώντας τις διαφορετικές γραμμές αφήγησης των πρωταγωνιστών της ιστορίας μέσα από τις οποίες μαθαίνουμε πληροφορίες για το παρελθόν τους και δημιουργώντας μερικές από τις πιο ανησυχητικές ψυχολογικά σκηνές που έχετε διαβάσει ποτέ, βγαλμένες από σουρεαλιστικούς εφιάλτες, ο Πίτερ Στράουμπ χτίζει αριστοτεχνικά την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα της παγίδας που κλείνει γύρω από την πόλη, τους κατοίκους της και τον αναγνώστη. Όσο για το πρόσωπο του Κακού που τους καταδιώκει, θα πω μόνο ότι δεν ανήκει στους «συνήθεις υπόπτους».
Κλείνοντας, θα πρόσθετα ότι η «Ιστορία Φαντασμάτων» έχει την εξής ιδιαιτερότητα στην οποία εκτιμώ ότι οφείλεται μεγάλο μέρος της φήμης της: ξεκινάς νομίζοντας ότι θα διαβάσεις άλλου είδους ιστορία, βρίσκεσαι προ εκπλήξεως στην αρχή του βιβλίου γιατί (νομίζεις) ότι διαβάζεις κάτι εντελώς διαφορετικό, πέφτεις στα βαθιά του τρόμου στη συνέχεια χωρίς καλά καλά να καταλάβεις πώς σε έφερε ως εκεί ο συγγραφέας, ταυτίζεσαι και συμπάσχεις με τους ήρωες στην αγωνιώδη τους προσπάθεια να αναδυθούν από την άβυσσο, και καταλήγεις εκεί ακριβώς όπου ξεκίνησες, κάνοντας πλήρη κύκλο, αλλά κατανοώντας πλέον γιατί διάβασες όσα διάβασες στην αρχή του βιβλίου. Όλα απαντώνται και όλα φωτίζονται, ανακουφιστικά, έπειτα από τόσο σκοτάδι.
