Εικονογράφηση: Πέτρος Μπουλούμπασης

Στη Βόρεια και τη Νότια Πανδυσία οι άνθρωποι ζούνε με το φόβο του εχθρού και την αγωνία της εδαφικής ακεραιότητας. Όπως συμβαίνει και στην πραγματικότητα, η πολιτιστική κληρονομιά γίνεται αντικείμενο έριδος. Το άγαλμα του εθνικού ήρωα, του Πανδυσέα, δεσπόζει στη μέση των δυο κρατών. Τόσο οι Βόρειοι όσο και οι Νότιοι πιστεύουν ότι αυτοί είναι οι μόνοι απευθείας απόγονοι του μεγάλου ιδρυτή της Πανδυσίας. Το καθεστώς και στις δυο Πανδυσίες είναι ολοκληρωτικό. Αστυνομοκρατία, απολυταρχία, στρατοκρατία, λογοκρισία, απόλυτος έλεγχος της εκπαίδευσης προορισμένης να αναπαράγει ιστορικά ψεύδη, κάλπικο πατριωτισμό και, κυρίως, τη διαιώνιση του υφιστάμενου καθεστώτος. Η κατάσταση, όπως περιγράφεται σε αυτόν τον φανταστικό χωροχρόνο, ανακαλεί μνήμες της εθνικής αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας. Από τη δική μας δικτατορία έως τη διαίρεση του δυτικού κόσμου μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Συνθήκη της Γιάλτας. Από το Σκοπιανό έως τον πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας και την καχυποψία ανάμεσα στο Χριστιανικό κόσμο και τον Ισλαμικό. Ο ανδριάντας του Πανδυσέα, που αναπαριστά τον ήρωα έφιππο να δείχνει το δρόμο με προτεταμένο το ένα του χέρι, ανακαλεί όχι μόνο τον Κολοκοτρώνη στην πλατεία Κλαυθμώνος αλλά και…τον Θεό. Οι πιστοί κάθε θρησκείας πιστεύουν ότι είναι εκείνοι οι εκλεκτοί Του. Εκείνοι μόνον κατέχουν την Αλήθεια Του. Τελικά μόνο ο δικός τους Θεός είναι ο αληθινός.

Η συνθήκη που δημιουργεί ο συγγραφέας με τη Βόρεια και Νότια Πανδυσία και τον εθνοπατέρα στη μέση είναι αρχετυπική. Γι’ αυτό έχει άπειρες προεκτάσεις. Ακόμη και η διένεξη δυο παιδιών στην παρέα ή στην τάξη για το αρχηγιλίκι ανάγεται σε αυτό το πρότυπο. Αν παρατηρήσει κανείς τη στρωματογραφία μιας τάξης μπορεί να ανιχνεύσει σφαίρες επιρροής και χώρους εξουσίας. Το «εγώ ήρθα πρώτος», «εγώ το είδα πρώτος» είναι οικείες φράσεις στο στόμα των παιδιών. Κατοχυρώνω την πατρότητα και την ιδιοκτησία ενός χώρου, είμαι «αυτόχθων», αυτό λένε αυτές οι φράσεις. Το σκηνικό πολέμου έχει στηθεί.

Τι είναι όμως αυτό που κάνει τους ανθρώπους, μικρούς και μεγάλους, να μην ανέχονται ο ένας τον άλλον; Ο νόμος της επιβίωσης και του ανταγωνισμού, βέβαια. Ισχύει σε όλο το ζωικό και φυτικό βασίλειο. Και τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να ξεχωρίζουν από τα άλλα είδη; Η ικανότητά τους να χαλιναγωγούν τα βασικά τους ένστικτα. Μέσω του πολιτισμού. Γι’ αυτό πολύ έξυπνα ο συγγραφέας τοποθετεί το βιβλίο στο επίκεντρο της λύσης του προβλήματος. Στις Πανδυσίες οι άνθρωποι δεν διαβάζουν. Συνειδητά το καθεστώς αποθαρρύνει το διάβασμα, φτάνει μάλιστα να κάψει τη βιβλιοθήκη. Αλλά να που ένα κορίτσι που διαβάζει κι ένα βιβλίο αλλιώτικο από τ’ άλλα θα γίνουν καταλύτες στην αντιστροφή αυτής της κατάστασης. Το βιβλίο που διαβάζει το κορίτσι έχει την ιδιότητα να αφηγείται την ιστορία του εκάστοτε αναγνώστη και να αποκρυπτογραφεί τα συναισθήματά του. Το βιβλίο αυτό φτάνει στα χέρια ενός αγοριού που το κάνει φύλλο και φτερό. Οι Πανδυσίες γεμίζουν ιπτάμενες σελίδες-καθρέφτες όσων ανθρώπων έχουν μια στοιχειώδη ευαισθησία.

Κι αυτό είναι η αρχή και η λύση της περιπέτειας. Οι ιπτάμενες σελίδες θα κάνουν το καθεστώς να δείξει το πιο σκληρό του πρόσωπο αλλά και τα παιδιά των Πανδυσιών να αφυπνιστούν από το λήθαργό τους.

Ο Βασίλης Παπαθεοδώρου είναι συγγραφέας νεανικών και εφηβικών μυθιστορημάτων, πέντε από τα οποία διδάσκονται στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Έχει τιμηθεί δυο φορές με το Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας και δυο φορές με το Βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω». Έχει αποσπάσει άλλα έξι λογοτεχνικά βραβεία για διάφορα έργα του από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά και τον Κυπριακό Σύνδεσμο Παιδικού και Νεανικού Βιβλίου.

Ο Πέτρος Μπουλούμπασης έχει τιμηθεί με έπαινο εικονογράφησης στα ΕΒΓΕ 2007, καθώς και με το Κρατικό Βραβείο Εικονογράφησης 2007. Διδάσκει γραφιστική σε ιδιωτικά ΙΕΚ.