Sympathy for the devil

Pleased to meet you

hope you guessed my name.

The Rolling Stones

Μια μη συμβατική βιογραφία για μια αντισυμβατική προσωπικότητα που εμφανίζεται εδώ και χιλιάδες χρόνια -από τις μέρες της αρχαίας Βαβυλώνας έως την εποχή μας-, παρουσιάζει ο Άγγλος δημοσιογράφος και συγγραφέας Peter Stanford: αναζητά το μύθο και την αλήθεια (αν υπάρχει) για τη διάσημη κι αμφιλεγόμενη μορφή του Πρίγκιπα του Σκότους.

Με αντικειμενικότητα και ψυχραιμία εξετάζει εν συντομία όλες τις πιθανές εκδοχές, θρησκευτικές, ψυχολογικές, μεταφυσικές, της έννοιας του Διαβόλου, ενώ διατρέχει την ιστορική του παρουσία από τη μυθολογία των ανατολικών λαών (Βαβυλώνα, Αίγυπτος), της Aρχαίας Ελλάδας και των λαών του Βορρά έως τα ιερά βιβλία των τριών μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών. Παράλληλα, ακολουθεί τα ίχνη του Λούσιφερ στη λογοτεχνία, ιδιαίτερα στη Θεία Κωμωδία του Δάντη, το Χαμένο Παράδεισο του Μίλτωνα και τον Φάουστ του Γκαίτε, αλλά και στην ποίηση του Ρομαντισμού με ποιητές όπως οι Σέλλεϋ και Μπάυρον να τον χαρακτηρίζουν ως τον πρώτο επαναστάτη.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κεφάλαια που αναλύουν το πώς επί αιώνες η επίσημη χριστιανική εκκλησία ”δαιμονοποιούσε” τις αντίπαλες προς αυτήν αιρέσεις και προχωρούσε σε διωγμούς και σφαγές, όπως στην περίπτωση των Καθαρών στη Γαλλία το 13ο αιώνα. Αποκορύφωμα αυτού του ξεκαθαρίσματος λογαριασμών στους κόλπους του χριστιανισμού υπήρξε το ”κυνήγι των μαγισσών” από την Ιερά Εξέταση επί δύο αιώνες: στοίχισε τη ζωή (με συντηρητικούς υπολογισμούς) σε 100.000 ανθρώπους που βασανίστηκαν ανελέητα για να ομολογήσουν ότι λατρεύουν το διάβολο και κατέληξαν μαζικά στην πυρά.

Στο κλείσιμο του βιβλίου γίνεται μια αρκετά σύντομη είναι η αλήθεια και όχι επαρκής αναφορά στις σατανιστικές ομάδες που δρουν σήμερα αλλά και στη ”σατανιστική” υστερία των φονταμελιστών χριστιανών στις ΗΠΑ, που αναζητούν παντού κρυμμένα μηνύματα και σύμβολα για να ελέγξουν μέσω του φόβου τους θρησκόληπτους οπαδούς τους. Στο σύνολό του το κείμενο είναι καλογραμμένο και ευκολοδιάβαστο: κατορθώνει να συμπυκνώσει, με γλώσσα κατανοητή, μεγάλο αριθμό στοιχείων, σε μια μελέτη που σκοπός της δεν είναι τόσο να εμβαθύνει, όσο να παρουσιάσει όλο το υπάρχον υλικό με αντικειμενικότητα κι ανοιχτό μυαλό.

Φυσικά, μια σαφής και κατηγορηματική απάντηση για την ύπαρξη ή όχι του Διαβόλου δεν μπορεί να δοθεί ούτε από τη θρησκεία ούτε από την επιστήμη – γεγονός όμως είναι ότι η μορφή του Λούσιφερ ζει και βασιλεύει και ακολουθεί την ανθρωπότητα από τα πρώτα της βήματα. Ίσως γιατί είναι ψυχολογικά απαραίτητη για τον άνθρωπο η σκοτεινή πλευρά – η σκιά για την οποία μιλά ο Καρλ Γιουνγκ-, ή γιατί αποτελεί την εύκολη λύση να φορτώνουμε σ’ έναν αποδιοπομπαίο τράγο τις ευθύνες για πράξεις τόσο ειδεχθείς που μοιάζουν ανεξήγητες…