Ιστορική συνείδηση

 Η Ελευθερία Κυρίμη γεννήθηκε το 1968. Μεγάλωσε στον Πειραιά όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο ΕΚΠΑ και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. «Η θάλασσα στο χιόνι» είναι το πρώτο βιβλίο της.

Η ηρωίδα, φιλόλογος, αφήνει την οικογένειά της για να δουλέψει ως αναπληρώτρια σε Επαγγελματικό Λύκειο σε μια κωμόπολη κοντά στη Φλώρινα. Αφήνοντας πίσω την οικογένειά της για πρώτη φορά, θα ξεκινήσει ένα ταξίδι που ενέχει την αγωνία του αγνώστου, αλλά και ανασύρει μνήμες θαμμένες στην άμμο. Φτάνει στην κωμόπολη και συναντά τον διευθυντή του σχολείου, ο οποίος της θέτει το πλαίσιο του εκπαιδευτικού της ρόλου επισημαίνοντας ότι το παιδαγωγικό της καθήκον είναι πρωτίστως πατριωτικό. Ένα πρώτο καμπανάκι χτυπάει μέσα της. Ο καιρός περνά κι η ίδια αναζητά τρόπους για να κάνει τους μαθητές της να ασχοληθούν ενεργά και να αγαπήσουν την Ιστορία. Γι’ αυτό δημιουργεί έναν Όμιλο Προφορικής Ιστορίας, όπου κάθε παιδί πρέπει να πάρει συνέντευξη από κάποιον κάτοικο για την εμπειρία και τις μνήμες σχετικά με το ζήτημα των σλαβόφωνων της περιοχής. Οι μαθητές ασχολούνται ενεργά με τον Όμιλο και αποφασίζεται να διοργανώσουν μια εκδήλωση για να δείξουν τα αποτελέσματα των δραστηριοτήτων τους.

Η προηγούμενη μέρα της εκδήλωσης έχει φτάσει. Οι συνεντεύξεις είναι έτοιμες, και η καθηγήτρια με τους μαθητές ετοιμάζουν την αίθουσα. Το βράδυ περνάει βασανιστικά. Νωρίς το πρωί χτυπάει η πόρτα της καθηγήτριας. Μια μαθήτρια έχει φτάσει τρέχοντας. Νεαροί με ξυρισμένα κεφάλια διέλυσαν την αίθουσα κι έγραψαν συνθήματα. Η εκδήλωση πλέον δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Και η ηρωίδα επιστρέφει στην οικογένειά της.

Η νουβέλα της Ελευθερίας Κυρίμη δομείται σε μικρά τιτλοφορούμενα κεφάλαια, στα οποία εκτός από τη ροή της αφήγησης, ανασύρονται αναμνήσεις από το παρελθόν της ηρωίδας, αλλά και τοποθετούνται οι προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας. Ο λόγος της είναι στακάτος, μικρές προτάσεις συνθέτουν μια γρήγορη κι έντονη αφηγηματική ροή. Η πλοκή ξεδιπλώνεται μέσα από τα λόγια των χαρακτήρων του κειμένου, ενώ κατά τον ίδιο τρόπο στοιχειοθετούνται και τα πρόσωπα. Οι περιγραφές σκηνικών είναι λίγες, σε σημεία που είναι απαραίτητες.

Το βιβλίο της Ελευθερίας Κυρίμη κινείται στο πλαίσιο της καθάριας ιστορικής συνειδητότητας, μακριά από δογματικές αντιλήψεις, ισορροπώντας προσεκτικά στο ναρκοθετημένο ζήτημα του πατριωτισμού, χωρίς υπερβολές και φιοριτούρες. Κάθε κεφάλαιο είναι μια καταβύθιση είτε στον ψυχικό ατομικό μικρόκοσμο είτε στο αμφίδρομο συλλογικό σύμπαν. Και κάθε πτυχή αυτής της διαδρομής η συγγραφέας τη χειρίζεται επιδέξια, επιμελημένα και προσεκτικά, ακουμπώντας, αλλά όχι γρατζουνώντας, τις πληγές που αρρωσταίνουν και κατακάθονται στον πολύπλευρο βίο κάθε κοινωνίας.