Ένα σύγχρονο κλασικό μυθιστόρημα φαντασίας
Μερικά βιβλία απλά τα ερωτεύεσαι από την πρώτη σελίδα που διαβάζεις. Δεν σε κερδίζουν απλώς, σε δένουν γερά με τα μάγια τους και δεν σε αφήνουν ποτέ. Η Αμερικανίδα συγγραφέας πολωνικής καταγωγής χρησιμοποιώντας ως υλικό τα πολωνικά παραμύθια, τους μύθους της Μπάμπα Γιάγκα, αλλά και τους προφανώς αγαπημένους της Τόλκιν και Ούρσουλα Λε Γκεν, καταφέρνει να δημιουργήσει μία δική της ιστορία μαγείας και φαντασίας, που είναι όμως ταυτόχρονα και ένα σύγχρονο μυθιστόρημα, μακριά από ευκολίες και στερεότυπα: ένα μυθιστόρημα που δίχως αμφιβολία θα γίνει κλασικό. Οι βραβεύσεις του με σημαντικά βραβεία και οι διακρίσεις του το αποδεικνύουν: Βραβείο Nebula 2016 ως το Καλύτερο μυθιστόρημα, βραβείο Locus 2016 ως το Καλύτερο μυθιστόρημα Φαντασίας, βραβείο British Fantasy Society 2016 ως το Καλύτερο μυθιστόρημα Φαντασίας και υποψηφιότητα για το βραβείο HUGO και το World Fantasy Award του 2016.
Σε τόπο και χρόνο που δεν ορίζεται ιστορικά αλλά πλάθεται πειστικά ως παραμυθένιος από τη συγγραφέα -θα μπορούσε κάλλιστα η αφήγηση να ξεκινά με το κλασικό «μια φορά κι έναν καιρό-, ένα νεαρό κορίτσι ζει σε ένα μικρό χωριό δίπλα σε ένα δεμένο με μαύρη μαγεία δάσος, ένα δάσος ανθρωποφάγο κυριολεκτικά διότι μισεί το ανθρώπινο είδος και θέλει να το εξοντώσει. Η Ανιέσκα έχει μέσα της, κι ας μην το ξέρει συνειδητά, τον σπόρο της μαγικής τέχνης. Και γι’ αυτό τον λόγο η αδέξια και γκαφατζού Ανιέσκα, θα γίνει η εκλεκτή μαθητευόμενη του Δράκου-αφέντη της περιοχής: ενός ισχυρού μάγου που κλεισμένος στον πύργο του πολεμά αιώνες τη σκοτεινή μαγεία του δάσους και την ακόμα σκοτεινότερη ενέργεια από την οποία πηγάζει αυτή η μαγεία: τη Βασίλισσα του Δάσους. Και έτσι η ηρωίδα θα βρεθεί όχι μόνο στην πρώτη γραμμή ενός μαγικού πολέμου μέχρις εσχάτων, αλλά και αντιμέτωπη με τις δολοπλοκίες της βασιλικής αυλής, καθώς και με την αδικία και την προδοσία που βρίσκονται στην καρδιά του Σκότους που καλείται να πολεμήσει…
Το να περιγράψω την υψηλή τέχνη με την οποία η Naomi Novik χτίζει την ιστορία της δεν είναι δυνατόν, πρέπει απλώς να διαβάσετε το βιβλίο. Και θα τολμήσω να πω, πως η μητριάρχης της Φαντασίας Ούρσουλα Λε Γκεν έχει μία λογοτεχνική «κόρη» για την οποία θα ήταν περήφανη. Δεν είναι μόνο η ιστορία και η πλοκή της, δεν είναι μόνο η εξαιρετικά δουλεμένη και αυθεντικά δική της γραφή, δεν είναι μόνο το ύφος και η ατμόσφαιρα, είναι κυρίως η κοινή αντίληψη που μοιράζονται οι δύο συγγραφείς για τη μαγική δύναμη της γλώσσας, για τη φωνητική αλλά και νοηματική δύναμη των λέξεων που μπορούν να χτίσουν και να γκρεμίσουν κόσμους. Και φυσικά αυτός είναι και ο λόγος που η συγγραφή είναι επίσης μια μορφή μαγείας…
Κάτι που πρέπει οπωσδήποτε να επισημανθεί για το βιβλίο και τη συγγραφέα, είναι η συνειδητή ανατροπή των στερεοτύπων όχι μόνο των κοινωνικών, αλλά ακόμα και των κλασικών που συναντάμε σταθερά στα παραμύθια. Όλα κατά κάποιο τρόπο εδώ είναι ανάποδα και οπωσδήποτε μη αναμενόμενα: ό,τι κι αν περιμένει να διαβάσει ο αναγνώστης, δεν είναι έτσι στην ιστορία. Κι αν ψάχνει να ορίσει το καλό και το κακό, το φως και το σκότος, τότε θα διαπιστώσει πως ακόμα και αυτή η θεμελιώδης αντίθεση εδώ δεν ισχύει. Αυτό που ίσως βρει είναι μία ιστορία Πτώσης από τη Χάρη, μία Εδέμ που έγινε Κόλαση…
Το κείμενο είχε τη μεγάλη τύχη να μεταφραστεί εξαιρετικά στα ελληνικά από τον Θωμά Μαστακούρη, και αυτό το γεγονός αυξάνει ακόμα περισσότερο την απόλαυση της ανάγνωσης. Και μία ανάγνωση σίγουρα δεν είναι αρκετή: Διαβάστε το ξανά και ξανά όπως τους κλασικούς… ή όπως ένα μαγικό ξόρκι.
