Μια σύντομη σάτιρα ηθών και χαρακτήρων

Ο George Gissing (1857-1903) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους νατουραλιστές συγγραφείς της βικτωριανής Αγγλίας, έχοντας δεχτεί επίδραση από το έργο του Ζολά. Μαζί με τους George Meredith και Thomas Hardy θεωρήθηκε ένας από τους πιο επιτυχημένους συγγραφείς στα τέλη του 19ου αιώνα. Το σπουδαιότερο έργο του, το μυθιστόρημα «Οι κονδυλοφόροι» (New Grub Street), έχει εκδοθεί και στη χώρα μας (Εξάντας, 1994), όπως και οι «Φλόγες από τη στάχτη» (Τυπωθήτω, 2000) και «Η γη του ήλιου: Ταξίδι στην Ελλάδα και την Μεγάλη Ελλάδα» (Στοχαστής, 2005).

«Η οικότροφος» είναι μια σατιρική νουβέλα. Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται η οικογένεια των Μάμφορντ που αποφασίζουν να φιλοξενήσουν έναντι αμοιβής τη νεαρή Λουίζ, η οποία αναγκάζεται να φύγει από το σπίτι της εξαιτίας των τεταμένων σχέσεων ανάμεσα σε αυτήν και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς της – τη μητέρα της, τον πατριό της και την κόρη του. Η οικογενειακή γαλήνη των Μάμφορντ διαταράσσεται, καθώς η Λουίζ μεταφέρει τα προβλήματά της στο δικό τους σπίτι, αφού παρελαύνουν από εκεί η οξύθυμη μητέρα της και ο νεαρός Κομπ που την πολιορκεί. Τώρα οι Μάμφορντ πρέπει να βρουν έναν τρόπο να διώξουν τη νεαρή κοπέλα από το σπίτι τους.

Η βασική αντιπαράθεση σε αυτή τη νουβέλα εντοπίζεται ανάμεσα στη Λουίζ και την Έμελιν Μάμφορντ, μια γυναίκα της μεσοαστικής τάξης, η οποία ενδιαφέρεται για την κοινωνική άνοδο της οικογένειάς της, με αποτέλεσμα να δίνει σημασία στις λεπτομέρειες (π.χ. το ντύσιμο, τη διακόσμηση του σπιτιού) που θα την αναδείξουν στα μάτια του κοινωνικού της περίγυρου. Η λίγο ελαφρόμυαλη, παρορμητική, αλλά ταυτόχρονα καλοσυνάτη Λουίζ δεν ανήκει στην εικόνα που προσπαθεί να δημιουργήσει για την οικογένειά της. Οι κωμικές σκηνές της νουβέλας εντοπίζονται στα σημεία που ο αυθορμητισμός της Λουίζ έρχεται σε σύγκρουση με τον σνομπισμό των Μάμφορντ, οι οποίοι φτάνουν να στεναχωρηθούν περισσότερο για τις καμένες κουρτίνες τους παρά για τα εγκαύματα που έχει υποστεί η φιλοξενούμενή τους έπειτα από ένα ατύχημα.

Ο Gissing με αυτή τη σύντομη νουβέλα του καυτηριάζει την καθωσπρέπει συμπεριφορά της ανερχόμενης μεσοαστικής τάξης, η οποία δίνει περισσότερη προσοχή στο φαίνεσθαι παρά στην ουσία και την αξία των κοινωνικών συνθηκών και συναναστροφών. Ο αυθορμητισμός της Λουίζ, αν και δεν προβάλλεται ως το πρότυπο της σύγχρονης γυναίκας από τον συγγραφέα, φέρνει μια φρεσκάδα στο αυστηρά δομημένο σπίτι των Μάμφορντ. Αυτοί, όμως, δεν μπορούν να εντοπίσουν τα θετικά στοιχεία της συγκατοίκησης, αφού οτιδήποτε τους παρασύρει μακριά από τα συνηθισμένα μπορεί να καταστρέψει την εικόνα που χτίζουν. Και για τη βικτωριανή Αγγλία το φαίνεσθαι είχε μεγαλύτερη αξία από το είναι.