Η αφήγηση ως θεραπεία και ως διαθήκη
Ο Σεμπάστιαν Μπάρυ είναι ένας από τους σπουδαιότερους συγγραφείς της Ιρλανδίας, αλλά και των αγγλικών γραμμάτων γενικότερα. Ξεκίνησε να γράφει θεατρικά έργα τη δεκαετία του 1980, ορισμένα από τα οποία, όπως το “The Steward of Christiandom”, αποτελούν σημαντικούς σταθμούς του ιρλανδικού θεάτρου. Δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα το 1998 και από τότε ασχολείται και με τα δυο λογοτεχνικά είδη.
«Η μυστική γραφή» είναι η ιστορία της υπέργηρης Ροσίν ΜακΝάλτι, η οποία βρίσκεται για σχεδόν πενήντα χρόνια κλεισμένη σε μια ψυχιατρική κλινική. Καθώς το ψυχιατρικό ίδρυμα στο οποίο νοσηλεύεται πρόκειται να κατεδαφιστεί, η Ροσίν αποφασίζει να γράψει την ιστορία της ζωής της. Ξεκινάει από την παιδική της ηλικία, στα τρομακτικά χρόνια του εμφυλίου πολέμου, τη δεκαετία του ’20. Παρουσιάζει τη σχέση λατρείας που είχε με τον πατέρα της, τον πόνο που της προκάλεσε ο θάνατός του, την προσπάθειά της να επιβιώσει σε μια καθολική κοινωνία ούσα κόρη προτεστάντη. Και ύστερα γνωρίζει τον Τομ, τον παντρεύεται παρά τα εμπόδια που τους έβαλε η μητέρα του και νομίζει ότι είναι ευτυχισμένη. Ώσπου μια τυχαία συνάντηση με έναν παλιό γνωστό της, μάρτυρας της οποίας γίνεται ένας αυστηρός παπάς, οδηγεί στην ακύρωση του γάμου της, την τοποθέτησή της στο περιθώριο και τελικά στον εγκλεισμό της στην ψυχιατρική κλινική.
Η Ροσίν είναι η αφηγήτρια και απευθύνεται στον αναγνώστη. Έχει βρει τη δύναμη, έστω και στο τέλος της ζωής της, να ξεκαθαρίσει τις αναμνήσεις της και να παρουσιάσει τα γεγονότα που την οδήγησαν στο περιθώριο όπως τα βίωσε. Στη δική της αφήγηση παρεμβάλλονται οι σημειώσεις του γιατρού Γκρεν που την παρακολουθεί και που έχει αναλάβει τη μεταφορά της σε άλλο ίδρυμα. Έχει κι αυτός μια ιστορία να αφηγηθεί, αφού προσπαθεί να συνέλθει από το θάνατο της γυναίκας του. Όμως, όπως πλέκονται οι αφηγήσεις αυτών των δύο ανθρώπων, έτσι μπλέκονται και τα νήματα της ζωής τους και πρέπει ο γιατρός Γκρεν να διαβάσει ολόκληρη την αφήγηση της Ροσίν για να ανακαλύψει την αλήθεια του δικού του παρελθόντος.
Με ζωντανή γλώσσα και πνευματική διαύγεια η Ροσίν ανατρέχει στο παρελθόν της και την ιστορία της χώρας της: ο εμφύλιος και η επέμβαση των καθολικών παπάδων στην καθημερινότητα καθορίζουν την τύχη της. Η ηλικιωμένη γυναίκα δεν κατηγορεί κανέναν και δεν παραπονιέται, απλά αναρωτιέται πόσο εύκολα η μοίρα ακολουθεί τη δική της πορεία. Και συγχωρεί όλους όσους την πλήγωσαν κι έτσι καταφέρνει να βρει την ψυχική της γαλήνη και να οδηγήσει το γιατρό στα μονοπάτια που οδηγούν στην κατανόηση και την αποδοχή της ζωής όπως ακριβώς εμφανίζεται στο δρόμο του καθενός… χωρίς κανένα σχέδιο, μια ατέλειωτη σειρά από τυχαίες αποφάσεις.
