Ένας αγώνας για αλλαγή ταυτότητας
Η Τζόις Κάρολ Όουτς είναι μια από τις πιο επιτυχημένες Αμερικανίδες συγγραφείς. Είναι πολυγραφότατη και το αγαπημένο της θέμα είναι η γυναίκα: η γυναίκα θύμα, η μοιραία γυναίκα, η απομονωμένη γυναίκα. Είναι εξαιρετική στο να προσεγγίζει το θέμα της άμεσα και χωρίς υπαινιγμούς. Και στην «Κόρη του Νεκροθάφτη» τοποθετεί στον πυρήνα της ιστορίας της μια γυναίκα, προσθέτοντας ακόμα ένα γυναικείο πορτρέτο στη λογοτεχνική πινακοθήκη της.
Η Ρεμπέκα Σβαρτ γεννήθηκε πάνω στο πλοίο που έφερνε τους Εβραίους γονείς της και τα αδέρφια της από τη Γερμανία στην Αμερική. Είναι λίγο πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Γιάκομπ Σβαρτ, ο πατέρας της, εργάζεται ως νεκροθάφτης και αρχίζει να βλέπει παντού εχθρούς. Όταν η Ρεμπέκα γίνεται δεκατριών χρονών, ο Γιάκομπ σκοτώνει τη γυναίκα του και αυτοκτονεί. Η ήδη απομονωμένη Ρεμπέκα τώρα στιγματίζεται. Ο χρόνος περνά και η κοπέλα παντρεύεται έναν άντρα που θα αποδειχτεί βίαιος και ανισόρροπος. Όταν η κατάσταση φτάνει στο απροχώρητο η Ρεμπέκα παίρνει το γιο της και τον εγκαταλείπει. Αρχίζει να γυρνάει σε ολόκληρη τη χώρα, χωρίς να εγκαθίσταται πουθενά, αφού φοβάται μήπως την ανακαλύψει ο άντρας της. Έχει αλλάξει την εμφάνισή της και το όνομά της πια είναι Χέηζελ. Ο γιος της μεγαλώνει και δείχνει ότι έχει εξαιρετικό μουσικό ταλέντο, γι’ αυτό όταν γνωρίζει τον Γκάλαχερ, έναν πλούσιο μουσικό της τζαζ, αποφασίζει να εγκατασταθεί κάπου και να μεγαλώσει σωστά το γιο της. Όσο κι αν η απειλητική σκιά του άντρα της φαίνεται να έχει εξαφανιστεί, η Χέηζελ δεν φαίνεται να ηρεμεί – οι ρίζες της την βασανίζουν και η απουσία συγγενών την στοιχειώνει.
Το μυθιστόρημα είναι το πορτρέτο μιας γυναίκας που η ζωή της καθορίστηκε από πολύ μικρή ηλικία: είναι εβραϊκής καταγωγής -και γι’ αυτό δακτυλοδεικτούμενη στην «προοδευτική» αμερικανική κοινωνία- είναι η κόρη του νεκροθάφτη που στη συνέχεια γίνεται δολοφόνος και αυτόχειρας. Είναι μια γυναίκα που πάντα τρέχει για να ξεφύγει από το παρελθόν και να δημιουργήσει καινούριες βάσεις και το καταφέρνει μόνο όταν αλλάζει την ταυτότητά της και επιλέγει να ζήσει για πάντα με ψεύτικο όνομα, χωρίς να πει την αλήθεια ούτε στο δεύτερο σύζυγό της. Η ιστορία της παρουσιάζει ενδιαφέρον αν διαβαστεί απλά σαν μια περιπέτεια, ωστόσο η Όουτς αγγίζει διάφορα θέματα που τα αφήνει ανοιχτά στο τέλος, γεγονός που δημιουργεί κάποια αίσθηση ανικανοποίητου στον αναγνώστη. Το θέμα της εβραϊκής καταγωγής, για παράδειγμα, αναφέρεται αρκετά συχνά, αλλά πολύ επιφανειακά, τη στιγμή μάλιστα που η ηρωίδα επιμένει να αποσιωπά τις ρίζες της.
Είναι αλήθεια ότι ακόμα και σπουδαίοι συγγραφείς κάποια στιγμή παρουσιάζουν έργα που πιθανόν να μην είναι αντάξιά τους. «Η Κόρη του Νεκροθάφτη» είναι ένα καλό περιπετειώδες μυθιστόρημα, χωρίς ωστόσο να αγγίζει την αξία προγενέστερων μυθιστορημάτων της Όουτς.
