H μυστική ζωή της ανθρώπινης ψυχής

Σε τέτοια απύθμενη σιγή

ποιοι κατοικούν θαμμένοι

Στρατής Πασχάλης

Τα βιβλία είναι όπως και οι άνθρωποι. Κάποια είναι τίμια και ντόμπρα, ξέρεις απ’ την αρχή τι θα διαβάσεις και τα επιλέγεις γι’ αυτό ακριβώς. Άλλα σε ξεγελούν και σου υπόσχονται, μα από τις πρώτες σελίδες καταλαβαίνεις το μικρό τους έρμα, τη φωτεινή βιτρίνα που κρύβει το κενό. Κι υπάρχουν κι εκείνα, όπως η ”Δάφνη και το βουνό” της Μαρώς Τριανταφύλλου, που αντιλαμβάνεσαι από την πρώτη στιγμή, σχεδόν από τον τίτλο, ότι θα τ’ αγαπήσεις για την αλήθεια και την ομορφιά τους.

Οι νουβέλες του μικρού βιβλίου είναι δύο εκ πρώτης όψεως διαφορετικές χρονολογικά, γεωγραφικά και πολιτισμικά ιστορίες, δύο διαφορετικών γυναικών. Η πρώτη, με τίτλο ”Πρωινός περίπατος”, μας βάζει στο μυαλό της Δάφνης που ζει σε μια σύγχρονη επαρχιακή πόλη. Με πυρήνα της πρωτοπρόσωπης αφήγησης το θάνατο του πατέρα της -τα όσα προηγήθηκαν και ακολούθησαν-, ο αναγνώστης συντονίζεται με τις σκέψεις και τα συναισθήματα της ηρωίδας κι ακολουθεί τη ζωή της: βαλτωμένη κι άνευρη εξωτερικά, πολύπλοκη και ταραγμένη εσωτερικά. Κι είναι αυτή, η εσωτερική Δάφνη που θα βρει τελικά διέξοδο για την επιφάνεια με μια πράξη ακραία και οριστική…

Η δεύτερη νουβέλα, με τίτλο ”Το θαύμα του χιονιού”, αποτελεί ένα λογοτεχνικό διαμάντι. Η Ευδοκία, που ζει μόνη στο βουνό, γεννά ένα νεκρό αγόρι και το θάβει στην ερημιά: ο γιος της, που δεν πρόλαβε να μεγαλώσει στον κόσμο τον ανθρώπινο, θα γίνει ο σκοπός της ύπαρξής της. Καθώς τα χρόνια περνούν, εκείνη στέκει φρουρός στο προσκέφαλο του μυστικού του τάφου, πιστεύοντας ότι θα συναντηθούν ξανά στην Άλλη ζωή  – ”θ’ αξιωθεί” να τον δει ολόκληρο άντρα, μεγαλωμένο κρυφά μέσα στη μήτρα της γης. Αυτή η ιστορία λατρείας και αφοσίωσης μιας μάνας σ’ ένα παιδί που δεν έζησε, είναι η αφετηρία για τη συγγραφέα να ξεδιπλώσει όλη τη δύναμη της γραφής της: πλέκει ένα γοητευτικό μύθο, όπου η λαϊκή παράδοση και τα προσωποποιημένα στοιχεία της φύσης κυριαρχούν σ’ έναν τόπο άχρονο, όπως το βουνό. Κι όταν η ανθρώπινη επιστήμη εισβάλλει σ’ αυτό που έπρεπε να μείνει ιερό και απαραβίαστο, η ιστορία φτάνει στην κορύφωσή της μ’ ένα τέλος βαθιά συγκινητικό που λιώνει το παγωμένο (όπως το χιόνι) συναίσθημα, ώστε ν’ αναβλύσει λυτρωτικά…

Η Μαρώ Τριανταφύλλου δεν είναι καινούρια στο λογοτεχνικό πεδίο, έχει ήδη εκδώσει τρία μυθιστορήματα (εκ των οποίων ”Το διαμέρισμα της οδού Πατησίων” σάς το συνιστώ θερμά) και το συγγραφικό της τάλαντο δεν έχει ανάγκη επαίνων. ”Η Δάφνη και το βουνό” το αποδεικνύουν για μια ακόμα φορά: με πρωτότυπους αφηγηματικούς τρόπους και γραφή θεατρική, η συγγραφέας σκηνοθετεί με τέχνη και υποβλητικότητα τις νουβέλες της που συνδέονται εσωτερικά, παρά τις εξωτερικές διαφορές τους, σαν πράξεις του ίδιου έργου – συνδετικός κρίκος τους, η μυστική ζωή της ανθρώπινης ψυχής, μ’ όλο το φως και το σκοτάδι της.