Μελετώντας τις επιστολές, τα εισαγωγικά και τα επιλογικά κείμενα, τις μαρτυρίες, τον κουρνιαχτό που άφησε μια ακραία ερωτική και συγγραφική ζωή κι ένας μυθιστορηματικός «ανεξιχνίαστος» αλλά προδιαγεγραμμένος θάνατος (ό,τι ψάχνει κανείς το βρίσκει), βυθίστηκα για άλλη μια φορά στον ρομαντικό κόσμο των αθεράπευτα ιδεαλιστών υλιστών, που αναζητούν τον παράδεισο σε αυτόν τον κόσμο, επειγόντως κι ανυπερθέτως. Η σεξομανία είναι μιας άλλης τάξεως βουλιμία για τον κήπο της Εδέμ, η αναζήτηση του «ωκεάνιου συναισθήματος» με το οποίο τρέφονται οι ποιητές κι οι ουτοπιστές παντός είδους. Όταν ερωτοτροπείς καθημερινά με τον θάνατο, η ζωή σου διαφεύγει και τότε καταφεύγεις στο Άχρονο της Λογοτεχνίας για να ξορκίσεις τον χρόνο που σε φέρνει κάθε μέρα όλο και πιο κοντά στο μνήμα σου: «χους ει και εις χουν απελεύσει…». Είμαστε όμως μόνον χώμα; Ή μήπως είμαστε «από την ύλη που είναι φτιαγμένα τα όνειρα», όπως λέει ο Σαίξπηρ στο κύκνειο άσμα του, την «Τρικυμία»; Όπως και να έχει, η Λογοτεχνία, η αληθινή Τέχνη, έχει τις ρίζες της βαθιά στο συλλογικό ασυνείδητο, με τη βιαιότητα και τη δυσωδία του, ακριβώς όπως τα «ρομαντικά» νούφαρα βυθίζουν τον χοντρό μίσχο τους στην αποφορά της λάσπης των βάλτων. Υδροχαρή, λασποχαρή και υπερ-βαίνοντα τη μοίρα τους, μεταβολίζουν το «κατώτερο» σε «ανώτερο» και το θορυβώδες σε αρμονικό. Αυτό ακριβώς ήταν ο Κώστας Ταχτσής (όπως κι ο Ρίτσος, ο Σικελιανός, ο Καβάφης): ένας μετασχηματιστής του θνησιγενούς σε αιώνιο, του βρωμερού σε άσπιλο, του κακοήθους σε άσπιλο, του ανάγωγου σε ευγενικό… Αυτή είναι και η ουσία της Ποιήσεως: η υπέρβαση του μετρίου. Γι’ αυτό μην βιαστείτε να κρίνετε, μικροαστοί, την ουσία του βίου και της πολιτείας των «καταραμένων ποιητών» από τις χυδαίες λεπτομέρειες των εφημερίδων. Όχι, όλοι ζουν στα σκοτεινά, βουτάνε στα λύματα, λερώνονται από τον συγχρωτισμό με διεφθαρμένους ανθρώπους. Λίγοι όμως διαθέτουν την αθωότητα και την καθαρή ματιά, να συνεχίζουν να ατενίζουν τα άστρα, ακόμα και μέσα από τις άδειες κώχες των οφθαλμών ενός Οιδίποδα. Το ανθρώπινο είδος είναι τραγικό, εξ ορισμού. Η αυτογνωσία είναι πανάκριβη κι ανέφικτη. Από εκεί πηγάζει το Κακό στο αστρικό πεδίο. Κανείς μας –ή σχεδόν κανείς μας– δεν θυμάται τη θεϊκή του καταγωγή πριν από το τέλος, τον θεϊκό σπινθήρα που λάμπει εντός μας, καλυμμένος από τόνους περιττωμάτων. Εις αναζήτησιν αυτής της ουσίας κι όχι της άλλης, της σκανδαλοθηρικής, απόλαυσα το αποτέλεσμα της έρευνας του νεοελληνιστή καθηγητή Γιάννη Βασιλακάκου από τις πάντα εγγρήγορες «Εκδόσεις Οδός Πανός». Διαβάστε το, μόνον όσοι δεν κατατρύχεστε από ενοχές. Για τους υπόλοιπους, υπάρχουν πιο εύπεπτα, ευπώλητα κι ευκολολησμόνητα αναγνώσματα.
Ο Ταχτσής ήταν τραγικός, όχι εξαιτίας του θανάτου, αλλά της μαρτυρικής ζωής του.