«Δεν υπάρχεις τέλος της δίψας»
Τα εμβληματικά βιβλία, όπως το λογοτεχνικό αριστούργημα του Thomas Wolfe, πρέπει ο αναγνώστης να τα ανακαλύπτει μόνος του, ανυποψίαστα, χωρίς να διαβάσει πριν τις άπειρες μελέτες και αναλύσεις για τα έργα αυτά. Γιατί μόνο όταν τα προσεγγίζεις με ανεπηρέαστο νου, μόνο τότε μπορεί η μαγεία τους να ενεργοποιηθεί πλήρως. Μόνο τότε μπορείς να τα αξιωθείς, αλλιώς μένεις στη φιλολογική ορολογία και τη θεωρία της λογοτεχνίας. Όμως εδώ πρόκειται για την πράξη της λογοτεχνίας…
Αν πρέπει να ειπωθεί κάτι για την πλοκή του βιβλίου, πρόκειται για την οικογενειακή σάγκα μιας ιδιόμορφης πολυμελούς οικογένειας στο γύρισμα από τον 19ο στον 20ο αιώνα, σε μια φανταστική ορεινή πόλη του αμερικανικού Νότου, ανάπλαση της πραγματικής πόλης όπου μεγάλωσε ο συγγραφέας – άλλωστε, όλο το κείμενο είναι μια μυθιστορηματική αυτοβιογραφία του Wolfe. Η αφήγηση ξεκινά πριν τη γέννηση του βασικού ήρωα, του Ευγένιου, του Βενιαμίν της οικογένειας: από τη ζωή των προγόνων του (οι νεκροί είναι πάρα πολύ ζωντανοί μέσα στο κείμενο αυτό), με ιδιαίτερη έμφαση στην εκκεντρική και χαρακτηριστικά βιβλική φιγούρα του πατέρα του, ενός ανθρώπου που αγαπά την οικογένειά του αλλά βασανίζεται από μια δαιμονική σχεδόν εσωτερική ανησυχία, ένα πνεύμα εντυπωσιακό και τρομερό μαζί. Παρακολουθούμε την πορεία της οικογένειας στο χρόνο, τις γεννήσεις και τους θανάτους, τις χαρές και τα βάσανα, το πώς ριζώνει και βλασταίνει και απλώνεται ώσπου έρχεται στη ζωή το στερνό παιδί τους. Από εκεί και πέρα, η αφήγηση επικεντρώνεται στον Ευγένιο, από τα παιδικά του χρόνια έως τα φοιτητικά. Μια οικογενειακή τραγωδία θα θέσει τον επίλογο, καθώς ο Ευγένιος θα αποφασίσει να αφήσει πίσω του οριστικά την πατρική γη και να περιπλανηθεί ώσπου να βρει «ένα τέλος της δίψας, και την ευτυχισμένη χώρα».
Μυθιστορηματική αφήγηση της ζωής του συγγραφέα, μυθιστόρημα ενηλικίωσης και αναζήτησης του εαυτού, μεγάλο αμερικανικό μυθιστόρημα, κλασικό έργο της λογοτεχνίας, όλα τα παραπάνω έχουν ειπωθεί και ισχύουν για το «Γύρνα σπίτι, άγγελέ μου». Όμως είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτές τις ταμπέλες… Μπαίνεις μέσα του και ξεχνάς τον δικό σου εαυτό, μαγεμένος απόλυτα από την αφήγηση, τη γλώσσα, τις λέξεις, τις εικόνες που ρέουν («ροή της συνείδησης» όπως ονομάζεται αυτός ο τρόπος γραφής) από το ταλέντο του Wolfe: δε γράφει, δεν πλάθει, αδειάζει την ψυχή του, τις αναμνήσεις του, τα φλεγόμενα συναισθήματά του στις σελίδες… Χωρίς υπερβολή, δε βρίσκω λόγια για να αποδώσω αυτή τη μαγική γλώσσα, αυτή την υπνωτιστική αφήγηση και τις ποιητικές εικόνες που δημιουργεί, με υλικό την καθημερινότητα της ζωής, τον έρωτα και το θάνατο, αλλά και τα διαβάσματα του ήρωα που τα αναπλάθει για εμάς τους αναγνώστες, ως αφηγήσεις μέσα στην αφήγηση. Κατά την εκτίμησή μου, συγγενεύει πάρα πολύ στενά με τον ποιητικό κόσμο του Walt Whitman. Η κλασική μετάφραση του Κοσμά Πολίτη συμβάλλει πολύ στο να διατηρηθεί η ομορφιά και η αυθεντικότητα του κειμένου.
Ο Thomas Wolfe έφυγε πρόωρα, αλλά έγινε θρύλος και δικαίως. Το άστρο του δεν μπορεί παρά να λάμπει πάντα, όχι στην ιστορία της λογοτεχνίας, αλλά σε εκείνον τον ουρανό όπου όλες οι ανήσυχες καρδιές, αυτοί που βλέπουν πέρα από αυτό που κοιτάζουν, στρέφουν το βλέμμα τους και αναζητούν καθοδήγηση στην περιπλάνησή τους.
Διαβάστε το, είναι εμπειρία.
