Αγαπησιάρικες ιστορίες, βαθιά ρομαντικές, νοσταλγικές θα έλεγα των «παλαιών καλών εποχών», όπου οι άνθρωποι έψαχναν έρωτα κι όχι σκληρό, κρύο, «ανώνυμο» σεξ και βυθίζονταν στη μελαγχολία όταν το «σκοτεινό αντικείμενο του πόθου» τους γύριζε την πλάτη και σάλπαρε γι’ αλλού. Από τον δέκατο όγδοο αιώνα και το ρομαντικό κίνημα “Sturm und Drang” («Θύελλα και Ορμή»), η σοβαρή λογοτεχνία πατάει με το ένα πόδι στην ακραία υλοποίηση του ερωτικού ενστίκτου και με το άλλο (ως Κολοσσός της Ρόδου) στο αντίπαλον δέος του ενστίκτου του Θανάτου και της (Αυτό-)καταστροφής. Ο Έρωτας δίδυμος αδελφός κι αντίπαλος του Χάρου (που έχει την ίδια ρίζα με τη χαρά – γιατί άραγε;).
Ο Χρήστος Ναούμ είναι έμπειρος πια πεζογράφος και δοκιμασμένος θεατρικός συγγραφέας. Η παράπλευρη όμως στιχουργική του ενασχόληση μαζί με την εμβριθή άσκηση της Ιατρικής, και συγκεκριμένα της Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας, του χαρίζει όχι μόνον πρωτογενές ανθρωπολογικό-κοινωνιολογικό-αισθηματολογικό υλικό, αλλά και την απαραίτητη εκείνη απόσταση-αποστασιοποίηση-αποπροσωποποίηση προκειμένου να μιλήσει για τα «οικεία κακά» με αλλότριους όρους. Η χρήση μιας μελετημένης δόσης κυνισμού και αφηγηματικής ψυχρότητας προσδίδει στο κείμενο το απαραίτητο για την αισθητική ισορροπία του στοιχείο της αντίστιξης. Οι αντιθέσεις δίνουν και παίρνουν. Τα διηγήματά του τελειώνουν με «απρόβλεπτο» τρόπο, όπως, άλλωστε, κάθε διήγημα που σέβεται τον εαυτό του και το είδος του.
Η ιδιόλεκτός του είναι μελετημένη, προσεκτική, σαν ισορροπιστής ανάμεσα στα λόγια στοιχεία και στην κοινή ομιλουμένη, ενσωματώνει ιδιωματικά στοιχεία των ομιλούντων προσώπων κι επιτυγχάνει τη διεκπεραίωση της αφηγούμενης ιστορίας με τον πλέον αποτελεσματικά κινηματογραφικό τρόπο, χωρίς να προδίδεται στο ελάχιστο η εσωτερικότητα των δραματικών προσώπων. Και λέω δραματικών προσώπων, γιατί όταν μπει το σαράκι της θεατρικής γραφής, αυτή «μολύνει» κι επηρεάζει τ’ άλλα είδη, διαπιδύει σε κάθε τι που γράφουμε, ακόμη και σ’ εκείνα που ιστορούμε προφορικώς.
Η μεγάλη ποίηση είναι αμιγώς δραματική. Κι η Λογοτεχνία εν γένει. Χωρίς τη μετάδοση του κοινωνουμένου νοήματος, όλες οι άλλες προσπάθειές μας είναι «απελπισμένες σαν των Τρώων» (για να θυμηθούμε τον Μεγάλο Αλεξανδρινό). Μόνον τα παραγλωσσικά σημεία που υπεισέρχονται και στοιχειώνουν τον γραπτό λόγο, διά της μιμητικής-υποκριτικής δυνάμεως του γράφοντος, μπορούν να συνείρουν στο συνδημιουργικό μυαλό του αναγνώστη εικόνες, καταστάσεις κι αισθήματα που θα δώσουν βάθος και προοπτική στο ανάγνωσμα. Λογοτέχνης και κοινό (χωρίς να συναντηθούν ίσως ποτέ) μέσα από τη δραματικότητα του Λόγου «στήνουν θέατρα και τα χαλνούνε» και μόνον τότε είναι η ανάγνωσις συναρπαστική και το κείμενο «κάτι λέει» ή «αλατίζει» όπως έλεγε η θυμόσοφος γιαγια-Αγγελική.
Ο Χρήστος Ναούμ είναι μεγάλος λογοτέχνης και σημαντικός, για τον απλούστατο λόγο ότι συμπάσχει με τα πρόσωπά του και ταυτοχρόνως απογειώνεται για να τα δει από ψηλά, ως μάτι μύγας, ως παντεπόπτης αφηγητής που γνωρίζει τα πάντα για τον εσωτερικό κόσμο και την κρυφή ζωή των πλασμάτων που δημιουργεί και τους εμφυσεί «πνοήν ζωής».
Διαβάστε αυτές τις ιστορίες με προσοχή. Είναι μυθιστορήματα εν περιλήψει. Είναι σημειώσεις για ένα κολοσσιαίο έργο που δεν γράφτηκε ακόμα. Είναι σχεδιάσματα, προσχέδια και μακέτες που έχουν τη λειτουργική αυτοτέλεια των δοκιμών του Ντα Βίντσι.
Είθε ο Χρόνος, η επιμονή κι η υπομονή του να του δώσουν αντοχές για να μεταβολίσει τη σκληρή πραγματικότητα της Κρίσης σε Φως γαληνό.
Η αισθητική απόλαυση του αναγνώστη βαίνει αυξανόμενη από διηγήματος εις διήγημα. Σε ένα crescendo που οφείλεται στη μελοδραματική φύση, στον ρομαντισμό και στην ψυχούλα του συγγραφέα Χρήστου Ναούμ, που κρατάει αλώβητη την αγνότητά του (σχεδόν παρθενική) μέσα σε τόση βρομιά και αλλοτρίωση.
Γιατί αυτό είναι ο επιτυχημένος λογοτέχνης: ένα αιώνιο παιδί, ένας επαναστατημένος έφηβος που επιμένει να οραματιστεί κατ’ αρχήν και να μας προτρέψει να φτιάξουμε όλοι μαζί έναν καλύτερο κόσμο, σε έναν ανώτερο πολιτισμό.
Χωρίς αυτή την ηθική διάσταση, οι τεχνικές επιδείξεις των ματαιοκαμάτων ποσώς μας ενδιαφέρουν.
Διαβάστε τον Χρήστο Ναούμ. Είναι μια όαση λογοτεχνικής αθωότητας που θα γιάνει τις κουρασμένες ψυχές σας και θα ρίξει βάλσαμο στις πληγές της Συλλογικής Συνειδητότητάς μας. Ο καλός γιατρός γίνεται θεράπων κι όταν γράφει.
