Συγγραφικοί φόνοι

Έχοντας διαβάσει τα τέσσερα από τα πέντε μυθιστορήματα της Ann Cleeves που έχουν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος –το «Παγίδα για κοράκια» δεν έχει ακόμα διαβαστεί– μπορώ να πω ότι είναι μια από τις καλύτερες σύγχρονες συγγραφείς στο αστυνομικό είδος.

Στο «Γυάλινο δωμάτιο», η ντετέκτιβ Βέρα Στάνχοουπ, γνωστή σε όσους έχουν διαβάσει κάποιο από τα βιβλία με ιστορίες όπου πρωταγωνιστεί, εξακολουθεί να μην είναι σχεδόν καθόλου κοινωνική. Μόνο με τους γείτονές της, ένα ζευγάρι χίπηδων, δεν αρνείται τη συνύπαρξη για λίγη ώρα, ιδιαίτερα όταν της προσφέρουν σπιτική μπίρα. Όταν η γειτόνισσά της εξαφανίζεται, η Βέρα δεν αργεί να την εντοπίσει σ’ ένα σπίτι όπου καταφεύγουν συγγραφείς για να εμπνευστούν και να γράψουν. Η συνάντησή τους, ιδιαίτερη: η Βέρα συναντά τη γειτόνισσά της να κρατά ένα μαχαίρι. Την προσπερνά και μπαίνοντας στο δωμάτιο αντικρίζει ένα πτώμα. Τα στοιχεία καταφανώς ενοχοποιούν τη γειτόνισσά της, όμως για τη Βέρα κάτι δεν κολλάει.

Κι ενώ η ζωή στο καταφύγιο συγγραφέων συνεχίζεται κανονικά, με τη Βέρα να κάνει συχνές επισκέψεις και να ανακρίνει τους παρευρισκομένους, ένα ακόμα πτώμα θα βρεθεί. Η Βέρα αντιλαμβάνεται ότι ο δολοφόνος είναι κάποιος από τους συγγραφείς ή τους ιδιοκτήτες του καταφυγίου. Και άμεσα θα διαπιστώσει ότι οι φόνοι είναι εμπνευσμένοι από τα κείμενα των ίδιων των συγγραφέων…

Η Ann Cleeves ακολουθεί τα στοιχεία της βρετανικής σχολής για το αστυνομικό μυθιστόρημα, δίνοντας μια πιο παραδοσιακή μορφή στα βιβλία της. Με γραμμική γραφή κι έναν θεματικό άξονα που δεν καμπυλώνει συχνά, με πυκνή και δεμένη δομή, μεστή και λακωνική γλώσσα, η συγγραφέας κρατά τον αναγνώστη στον ιστό της ιστορίας που υφαίνει προσεκτικά και σταδιακά. Χαρακτήρες επιρρεπείς στα ίδια τους τα πάθη, λανθάνοντες και λανθασμένοι, σε κάθε λέξη του κειμένου λογίζονται ως ύποπτοι, αποτελώντας ανά πάσα στιγμή τον εν δυνάμει δολοφόνο. Διάλογοι ρεαλιστικοί και λιτοί, εκφράζουν λόγια και σκέψεις που στα περισσότερα σημεία ο αναγνώστης θα ταυτιστεί μαζί τους.

Παρατηρώντας τα βιβλία της Cleeves, θα έλεγα ότι λίγο πολύ ακολουθεί ένα συγκεκριμένο μοτίβο: έχουμε έναν φόνο στην αρχή, και αργότερα, περί το μέσον του βιβλίου περίπου, έχουμε και τον δεύτερο φόνο. Διεγείρει το ενδιαφέρον, περιπλέκει τα πράγματα, ανακατεύει ξανά την τράπουλα. Κι ο πιο εξεζητημένος αναγνώστης αδυνατεί να ανακαλύψει τον δράστη, λόγω της εξαιρετικής μαεστρίας με την οποία η συγγραφέας αναδομεί την ιστορία της.

Η Ann Cleeves είναι μια συγγραφέας που αξίζει να της αφιερώσετε χρόνο, ακόμα κι αν είστε λάτρεις του αστυνομικού μυθιστορήματος, γιατί τα βιβλία της ενέχουν κάτι το διαχρονικό, το ρεαλιστικό, το ανθρώπινο.