Σκαλίζοντας πληγές του παρελθόντος

Η Ελένη Πριοβόλου έχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες, αν και εδώ και πολλά χρόνια ασχολείται με τη συγγραφή. Έχει γράψει δεκαοχτώ βιβλία για παιδιά και εφήβους και τέσσερα μυθιστορήματα για ενήλικες. Το μυθιστόρημά της «Όπως ήθελα να ζήσω» τιμήθηκε το 2010 με το Βραβείο Αναγνωστών του ΕΚΕΒΙ.

Στο τελευταίο της μυθιστόρημα η συγγραφέας γυρίζει και πάλι αρκετά πίσω στο παρελθόν. Στις 9 Μαρτίου 1944 δολοφονείται ο φοιτητής Άγγελος Νοταράς. Μερικά χρόνια αργότερα η νεαρή Ροδή Σιμωνέτη ανακαλύπτει μια φωτογραφία του νεκρού αγοριού, λίγες μόνο μέρες πριν  από την επιστροφή του πατέρα της από την εξορία. Η κοπέλα σαγηνεύεται από τη μυστηριώδη μορφή του νεαρού στη φωτογραφία και θέλει να μάθει τα πάντα γι’ αυτόν. Αρχίζει την έρευνά της προσπαθώντας να ανακαλύψει όσα περισσότερα στοιχεία μπορεί για τον ανήσυχο ποιητή, που με και με το θάνατό του ακόμα εξακολουθεί να επηρεάζει τους υπόλοιπους: τον πατέρα της, τον αγαπημένο της —αλλά και δικό του— καθηγητή, τον καλύτερό του φίλο, τους συντρόφους του στην Αντίσταση. Όλοι τους φέρονται ύποπτα, σα να τους βαραίνει μια ενοχή. Μήπως για τη δολοφονία του ευθύνονται οι ίδιοι του οι συναγωνιστές; Η Ροδή με επιμονή και υπομονή σκαλίζει το παρελθόν που οι υπόλοιποι θέλουν να ξεχάσουν, για να βρει τους υπεύθυνους μιας αδελφοκτονίας.

Το «Για το όνειρο πώς να μιλήσω» είναι ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα, χτισμένο πάνω στα αισθήματα και τα πιστεύω των πρωταγωνιστών του και όχι πάνω στην αφήγηση μιας ιστορίας. Η εξιστόρηση των γεγονότων υπάρχει για να τεκμηριωθεί το πώς αισθάνονται αυτοί. Τα κεφάλαια εναλλάσσονται ανάμεσα στο μυθιστορηματικό παρόν (οι έρευνες της Ροδής) και το μυθιστορηματικό παρελθόν (η ζωή του Άγγελου). Το πρόσωπο που κυριαρχεί, φυσικά, είναι ο Άγγελος: εγκαταλελειμμένος από τους γονείς του, μεγαλωμένος από τους παππούδες του, σοβαρός και συνεπής από τα παιδικά του χρόνια, ταυτόχρονα όμως ονειροπόλος και αυθόρμητος, καθορίζει τη ζωή όσων τον πλησιάζουν, αφού τον μισούν ή τον αγαπούν το ίδιο παθιασμένα. Για τον Άγγελο το κυνήγι του ιδανικού είναι η μεγαλύτερη αξία. Κοντά σε αυτόν πρωταγωνίστρια είναι και η Ροδή: πεισματάρα, οργανωτική, ερωτευμένη με ένα νεκρό και αποφασισμένη να μάθει την αλήθεια για τους ενόχους της δολοφονίας του, ακόμα κι αν έτσι πληγώνει τον ίδιο της τον πατέρα. Για τη Ροδή η αλήθεια είναι η μεγαλύτερη αξία.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, από το μυθιστόρημα περνάνε οι σπουδαιότερες ιδέες και τα μεγαλύτερα γεγονότα από τον Μεσοπόλεμο μέχρι τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια: η πολιτική αστάθεια που οδηγεί στη δικτατορία του Μεταξά, η εξάπλωση των κομμουνιστικών ιδεών, η Κατοχή, η Αντίσταση, οι διώξεις, η εξορία. Η συγγραφέας καλύπτει με εξαιρετική προσοχή όλα τα σημαντικά γεγονότα, ενώ δεν διστάζει να τραβήξει τη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους αγνούς αγωνιστές και στους εκτελεστές άνωθεν εντολών. Σε αυτούς που αναζητούν ένα καλύτερο αύριο και σε αυτούς που εξυπηρετούν τις προσωπικές τους ανασφάλειες και ανάγκες.

Το μυθιστόρημα της Ελένης Πριοβόλου είναι ένα βιβλίο που πρέπει οπωσδήποτε να διαβαστεί, τόσο για τη γλωσσική απόλαυση που προσφέρει —είναι εκπληκτική η ικανότητά της συγγραφέως να προσαρμόζει τη γλώσσα στην εποχή, την τάξη ή την ηλικιακή ομάδα από την οποία προέρχεται ο εκάστοτε ομιλητής—, όσο και για τη νοητική περιπέτεια στην οποία προσκαλεί τον αναγνώστη, ώστε να ανακαλύψει μαζί με τη Ροδή τους υπεύθυνους της δολοφονίας του Άγγελου, του ονείρου, του ιδανικού, της ελπίδας. Επειδή η ελπίδα «πρέπει» να δολοφονείται πριν ριζώσει σε πολλές καρδιές, πριν γίνει επικίνδυνη…