Eικονογράφηση: Ρούνε Γιόχαν Άντερσον

Ο έμμετρος λόγος, τα στιχάκια και οι ρίμες, είναι πολύ αγαπητός στα μικρά παιδιά. Άλλωστε οι απαρχές όχι μόνο της παιδικής αλλά και της ενήλικης λογοτεχνίας ανιχνεύονται στην ποίηση. Παιδική ποίηση υπάρχει ήδη από την αρχαιότητα, τόσο δημοτική όσο και έντεχνη. Στην Τουρκοκρατία δημιουργείται μια πλούσια προφορική παράδοση ποιημάτων που τραγουδιούνται από μικρούς και μεγάλους. Νανουρίσματα, κάλαντα, ταχταρίσματα, λαχνίσματα και σατιρικά τραγουδάκια αποσκοπούν στη διαπαιδαγώγηση και τέρψη των παιδιών. Η παιδική ποίηση ανθίζει λοιπόν στην εποχή της προφορικής λογοτεχνικής παράδοσης. Η ρίμα και ο ρυθμός προσφέρονται για απομνημόνευση και δημιουργούν ένα ευχάριστο άκουσμα που δημιουργεί αίσθηση ασφάλειας και αποκοιμίζει την κρίσιμη ώρα πριν τον ύπνο. Το περιβάλλον της προφορικότητας που εξέθρεψε αυτού του είδους την παιδική ποίηση έχει εκλείψει. Οι απαιτήσεις από την ποίηση που απευθύνεται σε παιδιά είναι διαφορετικές. Ακόμη και το «Σε μια ρώγα από σταφύλι έπεσαν οχτώ σπουργίτες…» του Ζαχαρία Παπαντωνίου, πρωτοπόρου της παιδικής λογοτεχνίας στην εποχή του, ακούγεται πεπαλαιωμένο. Τα σουρεαλιστικά παιχνίδια με τις λέξεις που επιχείρησαν ο Γιώργος Σεφέρης, η Άλκηστη Κοντογιάννη, η Θέτη Χορτιάτη και άλλοι ποιητές που έγραψαν για παιδιά δημιούργησαν μια ισχυρή παράδοση, αλλά και κάποια τυποποίηση στο ύφος της παιδικής ποίησης. Τι μπορεί λοιπόν να συνιστά καλή και πρωτότυπη ποίηση για παιδιά σήμερα;

Ο Λαρς Σόμπι Κρίστενσεν δίνει μια σειρά από ποιήματα με θέμα τις γάτες που εισάγουν τους αναγνώστες στην ομορφιά του ρυθμού και του παιγνιδίσματος της γλώσσας, ξεφεύγοντας από την παραδοσιακή δομή του ποιήματος με ίσο αριθμό συλλαβών. Η ομοιοκαταληξία τηρείται σχεδόν πάντα, αλλά η εναλλαγή μεγάλων και μικρών στίχων προσφέρει μια πιο μοντέρνα και ελεύθερη αντίληψη της έννοιας «ποίημα». Το ενδιαφέρον για την πλοκή της ιστορίας δε θυσιάζεται για χάρη γλωσσικών ακροβασιών και αναπάντεχων συνδυασμών λέξεων. Χάρη και στην πολύ καλή μετάφραση της Παπαγρηγοράκη, απολαμβάνουμε πρωτότυπες και χιουμοριστικές γατο-ιστορίες σε καλό, κατανοητό και στρωτό ποιητικό λόγο.

Παιχνιδιάρικες σα γάτες, χιουμοριστικές, λίγο σαρκαστικές, ακόμη και λίγο μακάβριες, είναι οι ιστορίες του Κρίστενσεν. Με άνεση παρελαύνουν από μπροστά μας γάτες που πεθαίνουν και κηδεύονται, που πηδούν προς την αιώνια ζωή, που ξενυχτάνε, μεθάνε και χορεύουν τάγκο. Οι γάτες του Κρίστενσεν είναι λίγο αμαρτωλές, λίγο του δρόμου, λίγο ψεύτρες. Πολύ επιτυχημένη είναι η γάτα που κάνει κριτική στον τρόπο ζωής του αφεντικού της και οι γάτες από τις διάφορες πόλεις του κόσμου (Μπουένος Άιρες, Ρίο ντε Τζανέιρο, Βενετία, Αθήνα). Οι γατο-ιστορίες αυτές επιτρέπουν στο παιδί να απολαύσει στιγμιότυπα από ένα ζώο που του είναι γνωστό και πολύ αγαπητό και ταυτόχρονα να προσεγγίσει ένα χιούμορ που είναι διαφορετικό από αυτό που έχει επικρατήσει στην ελληνική παιδική λογοτεχνία υπό την επιρροή του άφταστου Ευγένιου Τριβιζά.

Οι εικόνες, ασπρόμαυρες, παραπέμπουν σε γκραβούρες και ισορροπούν ανάμεσα στην ατμόσφαιρα του φιλμ νουάρ και του κόμικς και των χαρακτικών του 19ου αιώνα. Υψηλής αισθητικής είναι και ο σχεδιασμός του βιβλίου, το «design», που έκανε η Eλίζαμπετ Βολντ Μπγιόνε.

Ο Λαρς Σόμπι Κρίστενσεν γεννήθηκε το 1953. Είναι συγγραφέας ενήλικης λογοτεχνίας και ποιητής. Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί, από τη Δέσπω Παπαγρηγοράκη πάλι, το μυθιστόρημά του «Μισοαδελφός»  (Εξάντας) που το 2002 τιμήθηκε με το βραβείο Σκανδιναβικής Λογοτεχνίας.

Ο Ρούνε Γιόχαν Άντερσον γεννήθηκε το 1945. Είναι ζωγράφος και εικονογράφος. Ανάμεσα στα παιδικά βιβλία που έχει εικονογραφήσει είναι το «Ο μπαμπάς κοιμάται», «Ορίζοντες», «Μήπως αργήσαμε…» και «Σπιθαμή».