Ο Πουαρό στη Μεσοποταμία

Πουαρό. Αυτός ο εκκεντρικός, οξυδερκής, παρατηρητικός ντετέκτιβ, που σε αρκετούς έχει αποτυπωθεί φυσιογνωμικά με τη μορφή του David Suchet, ο οποίος υποδύθηκε τον διάσημο ντετέκτιβ από το 1989 έως το 2013. Κι άλλοι έχουν υποδυθεί κατά καιρούς τον Πουαρό στην πορεία του κινηματογράφου, με τελευταίο τον Kenneth Branagh στην πιο πρόσφατη εκδοχή του «Murder on the Orient Express».

Η Έιμι Λέδεραν, νοσοκόμα στο επάγγελμα, ταξιδεύει στο Ιράκ, για να φροντίσει τη σύζυγο ενός αρχαιολόγου που διεξάγει ανασκαφές στην περιοχή. Όταν η Έιμι αντικρίζει την κυρία Λάιντνερ βλέπει μια γυναίκα δυναμική κι έξυπνη. Γνωρίζοντας και το υπόλοιπο προσωπικό που εργάζεται στις ανασκαφές διαισθάνεται μια νευρικότητα στην ατμόσφαιρα. Ο κύριος Λάιντνερ, ο διάσημος αρχαιολόγος, τη διαβεβαιώνει για το υπέροχο κλίμα που επικρατεί τόσο στο σπίτι, όσο και στις ανασκαφές. Όμως, η Έιμι δεν πείθεται. Η κυρία Λάιντνερ της εκμυστηρεύεται τους μύχιους φόβους της. Έχουν γίνει απόπειρες εκφοβισμού της. Η Έιμι διαπιστώνει ότι κάποιοι από τους συνεργάτες του κυρίου Λάιντνερ δεν συμπαθούν και πολύ τη σύζυγό του. Ένας αδιόρατος μανδύας ανησυχίας καλύπτει την ατμόσφαιρα. Ώσπου η κυρία Λάιντνερ βρίσκεται νεκρή στο δωμάτιό της.

Ο φόνος της κυρίας Λάιντνερ προκαλεί πανικό στην ομήγυρη. Πρόσωπα οικεία που κρύβουν μυστικά, πρόσωπα άγνωστα που εμφανίζονται για λίγο κι ύστερα εξαφανίζονται, κινήσεις που αποσκοπούν σε σκοτεινούς σκοπούς, λόγια που εκφράζουν τις άδηλες σκέψεις των ατόμων της ομάδας. Όμως, καμία διέξοδος που να οδηγεί στην αποκάλυψη του δολοφόνου δεν είναι εμφανής. Μέχρι που καλείται ο Ηρακλής Πουαρό να διαλευκάνει την υπόθεση, αφού βρισκόταν στην περιοχή. Ο Πουαρό με λεπτεπίλεπτες χειρουργικές κινήσεις και ερωτήσεις που καταδεικνύουν περισσότερα πράγματα απ’ όσα φαίνονται, ξεκινά να ξετυλίγει το κουβάρι της ιστορίας. Και τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά από εκείνα που πιστεύουν οι περισσότεροι.

Η Αγκάθα Κρίστι στήνει ένα αστυνομικό μυστήριο εκτός συνόρων, με φόντο τις ανασκαφές μια ομάδας επιστημόνων. Άλλωστε, η ίδια έχει εμπειρία σε ανάλογα σκηνικά, αφού ο δεύτερος σύζυγός της ήταν αρχαιολόγος. Γι’ αυτό και ντύνει το κείμενό της με χαρακτηριστικά στοιχεία αρχαιολογικών ανασκαφών. Η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, υπό το πρίσμα της Έιμι Λέδεραν που καταφθάνει τελευταία στην περιοχή των ανασκαφών. Τα πιόνια έχουν στηθεί κι έχουν κάνει ήδη τις κινήσεις τους. Ο ερχομός της Έιμι πιάνει την πλοκή από τη μέση μέχρι την τελική έκβαση του φόνου. Ενώ ο Πουαρό ξεκινά από το τέλος για να φτάσει στην αρχή, αποκαλύπτοντας τα στοιχεία εκείνα που θα ταιριάξουν τα κομμάτια του παζλ.

Η Αγκάθα Κρίστι στηρίζεται ως επί το πλείστον στους διαλόγους των χαρακτήρων της. Μέσω των διαλόγων αποκαλύπτονται οι πτυχές των προσωπικοτήτων, εξελίσσεται η ιστορία, αλλά και δίνονται τα στοιχεία που θα οδηγήσουν στη λύση του αστυνομικού μυστηρίου. Και η Κρίστι διαχειρίζεται εξαιρετικά τους χαρακτήρες της τόσο σε ψυχολογικό επίπεδο, όσο και ως τμήματα της υπόθεσης. Χαρακτηριστικό και σ’ αυτό το βιβλίο είναι ότι ο Πουαρό εμφανίζεται από τα μέσα και μετά, ενώ στην αστυνομική λογοτεχνία των τελευταίων δεκαετιών ο αναγνώστης παρακολουθεί τον ήρωα από τις πρώτες σελίδες του βιβλίου. Η Κρίστι δεν χρειάζεται να αφιερώσει σελίδες για να σκιαγραφήσει το προφίλ του Πουαρό ή της Μις Μαρπλ. Προτιμά να δώσει έκταση στα προφίλ των χαρακτήρων της κάθε υπόθεσης. Γι’ αυτό και δεν αναλώνεται σε εκτενείς τριτοπρόσωπες αφηγήσεις στη σκιαγράφηση των χαρακτήρων, τους αφήνει να σχηματοποιηθούν μέσα από τα δικά τους λόγια.

Η Αγκάθα Κρίστι είναι από τα πιο σημαντικά κεφάλαια της Ιστορίας της αστυνομικής λογοτεχνίας και της βρετανικής σχολής ειδικότερα. Άλλωστε, τα δύο δισεκατομμύρια αντίτυπα δεν μπορούν παρά να το επιβεβαιώσουν. Είτε σας αρέσει η αστυνομική λογοτεχνία, είτε όχι, η ανάγνωση των βιβλίων της Αγκάθα Κρίστι αποτελεί αναφορά σ’ ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα.