«Η τέχνη προϋποθέτει ένα τραύμα»

Έρωτες καταδικασμένοι από τη γέννησή τους, μυστικά που στοιχειώνουν τις γενιές μιας οικογένειας (και όσο τα μυστικά παραμένουν μυστικά τόσο μεγαλώνει η δύναμή τους να διαλύουν ζωές), γυναίκες που υφίστανται καρτερικά τη μοίρα τους αλλά και γυναίκες που αγωνίζονται να την αλλάξουν, τα ανθρώπινα τέρατα που ζουν ανάμεσά μας αλλά και εκείνοι που τα αψηφούν: αυτά είναι τα υλικά με τα οποία η πολυγραφότατη Πασχαλία Τραυλού υφαίνει το μύθο του καινούργιου της βιβλίου με τον γλυκόπικρο τίτλο, αφού το φιλί στα μάτια συμβολίζει τον αποχωρισμό.

Ο μίτος αρχίζει να ξετυλίγεται σε ένα αρχοντικό σπίτι καραβοκύρηδων στην Άνδρο, ισχυρό και πλούσιο μα με μυστικά κλεισμένα μέσα στους τοίχους του, όπου το 1922 βρίσκει καταφύγιο ως οικονόμος η Σμυρνιά Μαριγώ, συνδετικός κρίκος της αφήγησης. Ο έρωτας δύο εφήβων, του κληρονόμου της εφοπλιστικής περιουσίας και της ορφανής παρακόρης, που γεννιέται σε εκείνο το σπίτι και θα επιζήσει κατατρεγμένος και «ανάπηρος» πολλά χρόνια με συνέπειες τραγικές, είναι η αρχή της πολυπρόσωπης και πολυεπίπεδης ιστορίας για την αγάπη και τη δύναμη της ζωής ενάντια στις αντιξοότητες, αλλά και για τη λύτρωση μέσω της τέχνης. Η συγγραφέας ξεδιπλώνει την ιστορία των ηρώων της, που ενώνονται και χωρίζονται για να συναντηθούν ξανά μετά από χρόνια, αλλά και των παιδιών τους, μέχρι και τη δεκαετία του ’90, ενώ παράλληλα δημιουργεί και μια εξαιρετική ηθογραφία ανθρώπινων χαρακτήρων, αλλά και μία εις βάθος απόδοση, πάντα με τη δημιουργική ματιά της μυθοπλασίας, της γυναικείας ψυχοσύνθεσης σε όλους τους κοινωνικούς ρόλους που μπορεί να βιώσει μια γυναίκα ως κόρη, σύζυγος, μητέρα, ερωμένη, εργαζόμενη, θύμα αλλά ενίοτε και θύτης (καμιά φορά οι γυναίκες είναι εκείνες που είναι πιο σκληρές και αδίστακτες με το φύλο τους…).

Η Πασχαλία Τραυλού αγαπά την τέχνη της αφήγησης και δουλεύει πολύ και συνεχώς πάνω σε αυτήν, γεγονός που ανεβάζει πάντα τα μυθιστορήματά της σε ένα υψηλότερο επίπεδο, από εκείνο της επιτυχημένης μυθοπλασίας όπου ο αναγνώστης απλά θα διαβάσει ένα καλογραμμένο βιβλίο. Και επιπλέον, έχοντας παρακολουθήσει την πορεία της τα τελευταία χρόνια, δεν αρκείται ποτέ στο να συλλάβει μια καλή ιστορία και να την αφηγηθεί επιτυχώς: αναδεικνύει σταθερά στα γραπτά της θέματα δύσκολα, επώδυνα, μερικές φορές σκοπίμως «αόρατα» από την κοινή γνώμη που προτιμά να αποστρέφει το βλέμμα και να κοιμάται ήσυχη. Στο «Φιλί στα μάτια», πρόκειται για το θέμα του trafficking γυναικών, την εκμετάλλευση και συστηματική κακοποίησή τους από τα σχετικά κυκλώματα, χωρίς να όμως να το περιορίζει στη σύγχρονη εποχή της οποίας οι περισσότεροι θεωρούμε ότι αποτελεί κοινωνικό σύμπτωμα: παρουσιάζει το θέμα στη διαχρονική του εξέλιξη από παλιότερες δεκαετίες μέχρι σήμερα, όπου τα κορίτσια χωρίς πόρους και γονική προστασία έπεφταν εξίσου θύματα κυκλωμάτων, αλλά όλοι ήξεραν και κανένας δεν μιλούσε, επειδή δεν ήταν «πρέπον» ή επειδή πολύ απλά το θεωρούσαν φυσικό.

Παρά το γεγονός ότι αυτό το δύσκολο θέμα αποτελεί βασικό στοιχείο της πλοκής, το βιβλίο δε χάνει τίποτα από την απόλαυση της αφήγησης και ικανοποιεί πλήρως την ανάγκη κάθε αναγνώστη να διαβάσει μια καλοφτιαγμένη μυθοπλασία, πάντα επιτυχώς συνδυασμένη με τον κοινωνικό ρεαλισμό, όπως σε όλα τα βιβλία της Πασχαλίας Τραυλού. Και επιπλέον, η συγγραφέας έχει διαμορφώσει ένα προσωπικό ύφος που κάνει τα γραπτά της να ξεχωρίζουν, εξ ου και έχει το δικό της κοινό που την ακολουθεί από βιβλίο σε βιβλίο, αγαπώντας τη γραφή της, καθώς και την ευαισθησία και την οξυδέρκεια που τη διακρίνει όταν προσεγγίζει κοινωνικά φαινόμενα και καταστάσεις, αλλά κυρίως τις ζωές των γυναικών, σε όλες τις εποχές.