Το βιβλίο αρχίζει με στίχους του Γκαίτε ως μότο: «Τα πνεύματα όμως έξυπνα να κρυφακούσεις κοίτα,/ αθέατα πως αλλάζουνε/ και ντύνονται άλλη γλώσσα».
Ένα πολύ ιδιαίτερο βιβλίο κρατώ στα χέρια μου. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ars Libri και φέρει τον τίτλο «Excorcismo». Δίγλωσση έκδοση. Συγγραφέας: Fatima Fernandes (Φάτιμα Φερνάντες, καθηγήτρια πορτογαλικής γλώσσας και λογοτεχνίας.) Mετάφραση-Εικονογράφηση: Kατερίνα Γιαννίκη.
Γενικά παράξενα ποιήματα που μιλούν για κραυγές, ρωγμές και τρόμους γοερούς, φόβους κρυμμένους, λέξεις με μυστήρια πλαισιωμένες, αναφερόμενες στα βάθη της ψυχής.
«Και συ έγινες κραυγή/Και γω κρύφτηκα/Δειλή, μικρή και μόνη/Μέσα σ’ ένα κοχύλι/ Μέσα στα βαθιά νερά/ Και έμεινα εκεί/ Από φόβο/ Να σε συναντήσω/ Και ντροπή.»
Η ιστορία της Αγγελίνας είναι παράξενη, όπως παράξενο πλάσμα είναι κι η ίδια, έχει κάτι το απόκοσμο και μυστηριακό. Η Αγγελίνα που όλοι νομίζουν ότι είναι κλεισμένη στους τέσσερις τοίχους, αλλά εκείνη τρέχει με τους λύκους. Η Αγγελίνα που όλοι νομίζουν ότι δεν πάει πουθενά, αλλά εκείνη πετάει με της νύχτας τα πουλιά! Η Αγγελίνα που δεν θα τη δει κανείς ποτέ ξανά, επειδή έφυγε μακριά. Σε άλλο ποίημα στη σελίδα 69 διαβάζουμε κάτι που όμως ταιριάζει στην περίπτωση της Αγγελίνας: «Η πιο σκοτεινή πλευρά μου είναι το μυστικό μου».
Συναντάμε εικόνες σκληρές συχνά εδώ μέσα. Όνειρο, άνθρωπος, θεός, μάγισσες καμένες και ξαναγεννημένες, αναφορά στο κακό, σύμπαν αλλόκοτο, ανοίκειο που αναστατώνει. Αυτά είναι κάποια μοτίβα-κλειδιά που επανέρχονται και είναι συνδεδεμένα με το Σκοτεινό και το Ανείπωτο.
Το μίσος, τον πόνο, την κατάρα, την άγρια τρέλα και την οργή που σβήνει τη φλόγα στα μάτια.
Ενδεικτικοί στίχοι είναι οι εξής:
«Σου αρπάζω την καρδιά/ Και τη φοράω στο λαιμό/ Και χτυπά μαζί με τη δική μου» (Σε καλώ με λόγια δυνατότερα από μένα)
«[…]περιτριγυρισμένη από σώματα ακρωτηριασμένα/σακατεμένα/μες στο αίμα/τόσο αστεία για μένα/ξεσπάω σε ασυγκράτητα γέλια![…]»(Με βλέπουν όλοι)
«Φυσημένη από τον άνεμο/Αγκαλιασμένη από τη φωτιά/Εγώ που τρέφομαι/Από την πείνα των ανθρώπων για ζωή…[…]/(Φωτιά και αέρας)
Μιλάει για Θυσία στο ποίημα «Τα τραγούδια της λήθης»: «Λέω τραγούδια της λήθης/ Τελετουργικά χορεύοντας/ Σχηματίζω κύκλο γύρω σου/ Έχω απ΄αυτόν θα γίνουν τέρατα/».
Μακάβριο το ποίημα «Μια φορά κι έναν καιρό». Εξιστορεί για ένα κοριτσάκι που πήγε να βρει τη σκοτεινή των δέντρων την ψυχή. Και για τον εφιάλτη του με τον πρίγκιπα-τέρας. Μακάβρια και τα ποιήματα «Το όμορφο σώμα σου» και «Εξαγνισμός».
Είναι μια θέαση του κόσμου διαφορετική, είναι μια προσέγγιση που υποδηλώνει ότι η σκοτεινή πλευρά των πραγμάτων μπορεί να είναι ένα σοβαρό ενδεχόμενο. Ακόμα και το ποίημα για την αγάπη δεν τάσσεται με το μέρος του φωτός. Στη σελίδα 91 διαβάζω: «Θέλεις να ξέρεις πώς σε αγαπώ;/ Με μίσος/ Μέσα από το σκοτάδι/ Με τρόπο μαγικό/ Σ΄αγαπώ/ Με λύσσα / Με θλίψη / Και τρόμο/ Σ΄αγαπώ/Σ΄αγαπώ τόσο».
Έντονα τα γυναικεία στοιχεία-παρουσία-αίσθηση. Δεν τονίζεται η έννοια της θηλυκότητας. Η γυναίκα είναι ένα πλάσμα σε διαρκή μυστηριακή περιπέτεια και κάποιου είδους περιπλάνηση . Αγγελίνα. Γυναίκα λύκαινα. Η γυναίκα χωρίς ηλικία. Η Σάρα. Η σειρήνα. Η Σόνια. Η Μαρία («Η Μαρία/ μονάχη της/ απέναντι στη θάλασσα/ αρχίζει το τραγούδι της/ Και η θάλασσα σηκώνεται/ Για να τα καταπιεί όλα»). Κάθε μια και μια ιστορία. Κάθε μια και πολλές εικόνες που κουβαλούν και διάφορους συμβολισμούς. Αξίζει κανείς να αναζητήσει υλικό αναφορικά με τις επιρροές της ποιήτριας και τις αφορμές της γραφής της.
Αξιοπρόσεκτο βιβλίο!
