Αισθαντική φωνή από τις λίγες στο σύγχρονο θολό λογοτεχνικό τοπίο. Υπεράνω λογοτεχνικών ειδών, ως γνήσιο παιδί της νεωτερικής και μετανεωτερικής εποχής μας, η Μαριέττα Δενδρινού-Ρήγα-Πεπελάση είναι σαν τις παλιές αρχόντισσες: μουσικός, ζωγράφος, ποιήτρια, ψυχικός σύμβουλος και πεζογράφος. Δεν διεκδικεί τίτλους, επαίνους και βραβεία. Όταν είσαι τόσο ολοκληρωμένος ως άνθρωπος δεν σου λείπει τίποτα. Η πληρότητα είναι το ζητούμενο, η αυτογνωσία έρχεται μετά. Συνήθως πολύ αργά, όταν δεν έχεις πια περιθώρια επικοινωνίας με τους αργοπορημένους.
Η άπειρη μητρική δοτικότητα, η απόλυτη προσγείωση με ευδιάκριτα όμως ψήγματα ρομαντισμού και άκρατου ιδεαλισμού, είναι τα βασικά στοιχεία αυτής της ποιητικής δίγλωσσης συλλογής που εξέδωσε ο Ιανός.
«Έρηµος µέσα στην έρηµο της πατρίδας µου. Τ’ αποκαΐδια του γένους µου, θυµίαµα για έναν θεό που κατ’ εικόνα και καθ’ οµοίωσή του δηµιουργήθηκα κι εγώ και ο εχθρός µου» (σελ. 22). Σε αυτή τη στιχουργημένη μινιμαλιστική αφήγηση αποκαλύπτεται η φιλάνθρωπος θέσις και άποψις της ποιήτριας, εικαστικού και μουσικού, της αναγεννησιακής προσωπικότητας με το όνομα Μαριέττα Δενδρινού-Ρήγα-Πεπελάση. Εδώ φαίνεται καθαρά πως κατά την άποψη της πετυχημένης θεραπεύτριας ψυχών και συμβούλου αυτοβελτιώσεως “ο άνθρωπος είναι φύσει καλός” και παλεύει ανάμεσα στο Φως και στο Σκοτάδι της βαθιάς, ανεξέλεγκτης –εν πολλοίς– υπάρξεως, αγωνίζεται κι αγωνιά να κατακτήσει την πολυπόθητη αυτογνωσία του προκειμένου να βρει την πολυπόθητη Γαλήνη, Ελευθερία, Λύτρωση.
Στο επίπεδο της τεχνικής κυριαρχεί ένας απελευθερωτικός αυθορμητισμός, μια ρηξικέλευθος καινοτομία, η υγιής αδιαφορία για κανόνες και συμβάσεις, που ούτως ή άλλως δεν ισχύουν για τα εξαιρετικά, ιδιοφυή άτομα.
Στο επίπεδο της θεματικής είναι το βίωμα, ο βίος που έχουμε ζήσει, η χαρμολύπη της ζωής, χωρίς την οποία δεν θα είχαν κανένα βάθος μήτε τα γραπτά μήτε τα λόγια μας.
Ο πόνος, άρρητος και τρομαχτικός, σχεδόν αρχετυπικός. Η ανάγκη του μοιράσματος της πανάκριβης, της ακριβοπληρωμένης εμπειρίας με τους άλλους είναι αδήριτη και πρωταρχική γενεσιουργός αιτία της πνευματικής, λογοτεχνικής και καλλιτεχνικής προσωπικότητας με το συμβατικό όνομα Μαριέττα Πεπελάση.
Στο επίπεδο της αισθητικής κυριαρχεί εκείνη η παλιομοδίτικη αρχοντιά, η αείποτε ευπρόσδεκτη ευγένεια, η ανάγκη της προσφοράς, η ανιδιοτελής φιλανθρωπία, ο ανυπόκριτος ουμανισμός, η διεκδίκηση του παραδείσου επί γης, εδώ και τώρα, όσο κι αν υπονοούνται ή συνυποδηλώνονται ανατολίτικες αντιλήψεις περί μετενσαρκώσεως-μετεμψυχώσεως.
Ο χρόνος για τη λογοτέχνιδα και καλλιτέχνιδα Μαριέττα Πεπελάση είναι κυκλικός, αειφόρος η ανάπτυξη του ψυχισμού της, αείποτε εξελισσόμενη η φυσική ανάγκη της για προσφορά που αντισταθμίζει τον εγγενή πόθο της γαλήνης και τον συγγνωστό και αναπότρεπτο φόβο της εξουθένωσης, της εξόντωσης που δεν σημαίνει μόνον ο θάνατος, αλλά και η αρρώστια, η ανημπόρια, η αδυναμία να επιμείνουμε στο κυνήγι του Αδύνατου.
Ο χώρος της είναι τα γαλαζοπράσινα νερά του ατόφιου συναισθήματος. Είναι βεβαίως αποκρυσταλλωμένα διανοήματα αυτά τα γραπτά, όμως το “παιχνίδι” παίζεται σε ένα αφηγηματικό πεδίο-γήπεδο όπου κυριαρχεί ο άκρατος, ο υπερχειλίζων συναισθηματισμός, η ανυπόφορη ελαφρότητα των λόγων που εκστομίσθηκαν και μας πέσανε βαριά, τόσο που δεν μπορούμε να τα λησμονήσουμε αν δεν τα μεταβολίσουμε προηγουμένως σε τέχνη διαπερατή από την Αγάπη.
Αυτό είναι και το τελικώς ζητούμενο αυτής της ποιητικής αφηγηματικότητας: ο Ορφικός Έρως, εξιδανικευμένος και απτός, όπως η φωτιά στο τζάκι, που αν μείνεις μακριά της κρυώνεις, αν πλησιάσεις υπέρ το δέον καίγεσαι!
“Καμένη στον χυλό”, η Μαριέττα Πεπελάση δεν “φυσάει και το γιαούρτι”, αλλά επιμένει να εκτίθεται με τον γνήσια παιδικό αλλά και ώριμο, ατόφιο κι επεξεργασμένο αυθορμητισμό της. Κι αυτή είναι η ποιητική και καλλιτεχνική της ταυτότητα. Μακάρι να είχαμε ακόμη μια ντουζίνα σαν κι αυτή την αναγεννησιακή προσωπικότητα. Θα μπορούσαμε τότε, λέγω, να ελπίζουμε σε μια λιγότερο πληκτική, ρηχή κι εν πολλοίς αναμενόμενη “περιρρέουσα ατμόσφαιρα”.
Η Μαριέττα Δενδρινού-Πεπελάση είναι υψιπετής και υψηλόφρων. Γράφει παραδοσιακά αλλά και σύγχρονα, δεν αντέχει σε ταμπέλες, δεν χωράει σε καλούπια, δεν κατατάσσεται. Είναι “one of the kind”. Θέλει πολύ μεγάλη τόλμη να είσαι ο εαυτός σου και να επιμένεις. Παρά τα τόσα όσα συμβαίνουν γύρω μας και μέσα μας επιχωριάζουν.
Εκφράζω εδώ τον ανυπόκριτο θαυμασμό μου, γνωρίζοντας όχι μόνον τα λογοτεχνικά και πνευματικά της επιτεύγματα, αλλά και το “υπο-κείμενο” που λανθάνει ανάμεσα στις λέξεις της, κάτω από τις γραμμές, στην ευγενική επιμονή της να υπάρχει όσο κι αν διαφέρει από τον συνήθη εσμό των ομοτέχνων της, που δεν διακρίνονται όμως από την καβαφική σχεδόν αποστασιοποίησή της από τα ανθρώπινα…
Μέτρο κι εδώ ο χρηστικός της λόγος, η ανάγκη της να βοηθήσει, να πάει στο “διά ταύτα” χωρίς πολλές παρεκβάσεις και υπερβολές. Τόσες όσες απαιτεί η δραματική οικονομία της γραφής στην εποχή της άμουσης εικόνας.
Η προφορικότητα είναι δίδυμο στοιχείο της δραματικότητας και η εμπιστευτικότητα δεν συνδυάζεται αναγκαστικά με την εξομολογητικότητα, αλλά κυρίως με τη διακριτικότητα ενός λόγου προσεκτικά ζυγιασμένου, αν και εκρηκτικού. Μοναδικός συνδυασμός, ασύγκριτο το διακύβευμα. Το πόσο το επιτυγχάνει κάθε φορά δεν είναι ακριβώς μετρήσιμο. Η Μαριέττα Δενδρινού-Πεπελάση είναι η ίδια, αυτή καθεαυτή “έργο εν εξελίξει”.
