”Μετά τον Σεφέρη κανείς δεν έγραψε όπως πριν τον Σεφέρη…”

Η πολυδύναμη σεφερική γοργόνα και το ποιητικό όραμα του ποιητή

Ο Χρήστος Αντωνίου είναι δρ Φιλολογίας και ποιητής. Η διατριβή του σχετίζεται με το ποιητικό έργο του Γεωργίου Σεφέρη. Υπηρέτησε στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και άσκησε καθήκοντα διευθυντή λυκείου και σχολικού συμβούλου. Εξέδωσε έξι ποιητικές συλλογές. Συνεργάστηκε με διάφορα περιοδικά, εκπαιδευτικού κυρίως περιεχομένου.

Η γοργόνα που εμφανίζεται σε πολλά ποιήματα του Σεφέρη αλλά και ως τυπογραφικό σήμα στο εξώφυλλο όλων των βιβλίων του, συμβολίζει από τη μια τη στέρηση (μισή άνθρωπος, μισή ψάρι) και από την άλλη το μεγάλο όραμα του ποιητή για την πνευματική αποκατάσταση του σύγχρονου ελληνισμού μέσα από τη σύζευξη της λόγιας και λαϊκής παράδοσης. Τα εννέα ποιήματα που έγραψε ο Σεφέρης έως το 1937 περιέχουν τη ”γοργόνα”. Έτσι εξηγείται το πρώτο μέρος του τίτλου αυτού του βιβλίου. Όταν ο Σεφέρης επιστρέφει το 1938 από την Κορυτσά, όπου υπηρετούσε, απογοητεύεται από την πνευματική υποβάθμιση του ελληνικού τόπου. Στο ποίημά του ”Ο Γυρισμός του Ξενιτεμένου”, εκθέτει την πνευματική και ηθική αλλοτρίωση της Ελλάδας. Οι δύο τελευταίοι στίχοι του ποιήματος είναι: ” εδώ διαβαίνουν και θερίζουν χιλιάδες άρματα δρεπανηφόρα”. Αυτό είναι και το δεύτερο τμήμα του τίτλου του βιβλίου του Χρήστου Αντωνίου. Η πιο αισθησιακή ποιητική γοργόνα απαντάται στο ποίημα ”Λεωφόρος Συγγρού Β”’ και η δυσκολότερη ερμηνευτικά γοργόνα στο ποίημα «Ρουκέτα». Στο ποίημα ”Μποτίλια στο πέλαγο”, ο Σεφέρης ασκεί δριμύτατη κριτική σ’ αυτούς που διαχειρίστηκαν απερίσκεπτα τις τύχες του ελληνισμού στο Μεσοπόλεμο. Στο ποίημα ” Πάνω σ΄ένα ξένο στίχο”, αναφέρεται στη μη ανάμιξη του καλλιτέχνη στα πολιτικά πράγματα. Στη συλλογή του ”Ημερολόγιο Καταστρώματος Α”’, συνθέτει το κλίμα μιας απερίγραπτης αποξένωσης που επικρατεί στη μεταξική Ελλάδα. Στην ποιητική συλλογή ”Ημερολόγιο Καταστρώματος Β”, που έχει στο εξώφυλλο μια ανάπηρη γοργόνα, αποκαλύπτεται η ανησυχία του ποιητή για τον επερχόμενο εμφύλιο πόλεμο. Στο τελευταίο ποίημα που έγραψε ο Σεφέρης πριν πεθάνει, ”Επί Ασπαλάθων”, διαφαίνεται ο αντιδικτατορικός του χαρακτήρας και η οργή του ενάντια στους δικτάτορες.

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο αυτό είναι ήδη δημοσιευμένα σε εκπαιδευτικά περιοδικά. Ο Χρήστος Αντωνίου με την αξιόλογη αυτή προσπάθειά του για μια ερμηνευτική προσέγγιση ποιημάτων ”σταθμών” του Σεφέρη, φωτίζει την τόσο σημαντική για το σύγχρονο ελληνισμό σεφερική ποίηση και εκθέτει το ποιητικό όραμα του ποιητή που σχετίζεται με την πνευματική αναβάθμιση και αποκατάσταση του ελληνισμού. Όλα τα ποιήματα του Σεφέρη, σύμφωνα με το συγγραφέα, είναι ημερολογιακές σελίδες που απηχούν τα ιστορικά γεγονότα της εποχής του, ενός ευαίσθητου δέκτη της.