Από τη στιγμή που η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέλαβε το 1453 την Κωνσταντινούπολη και εδραίωσε την κυριαρχία της στη νότια και ανατολική Ευρώπη, έγινε βασικός παίκτης στις ευρωπαϊκές υποθέσεις μέσω του εμπορίου, της διπλωματίας μερικές φορές και βάσει των συμμαχιών, αλλά κυρίως μέσω των πολεμικών διενέξεων. Οι επόμενοι αιώνες στιγματίστηκαν από τους πολέμους των Οθωμανών εναντίον των Βενετών, των Αψβούργων, εναντίον συνδυασμών ευρωπαϊκών δυνάμεων γνωστών ως Ιερές Συμμαχίες, και τελευταία εναντίον της Ρωσίας. Οι επιτυχίες ή οι αποτυχίες ισχυροποιούσαν ή αποδυνάμωναν την Οθωμανική Αυτοκρατορία και επηρέασαν άμεσα ή μετέβαλαν μακροπρόσθεσμα τις σχέσεις των Οθωμανών με τους λαούς που είχαν υπό την εξουσία τους, περιλαμβανομένων και των Ελλήνων.

Πέντε από τις διενέξεις αυτές, μία σε κάθε αιώνα, αποδείχτηκαν κομβικά σημεία. Η πρώτη ήταν η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1453, που σηματοδότησε την κατάληψη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και την αφετηρία της μεγάλης επέκτασης των Οθωμανών στην Ευρώπη. Η επόμενη ήταν η ήττα των Οθωμανών στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571, ήττα που κατάφερε σημαντικό πλήγμα στην εικόνα των ανίκητων στη θάλασσα Οθωμανών και που, όπως πολλοί υποστηρίζουν, σήμανε την αρχή της μακράς διαδικασίας της παρακμής τους. Αλλά έναν αιώνα αργότερα, το 1669, οι Οθωμανοί ήταν ακόμη αρκετά ισχυροί ώστε να πάρουν την Κρήτη από τους Βενετούς, καθιστώντας πολλές χιλιάδες Έλληνες υπηκόους της αυτοκρατορίας τους. Το 1770 οι Έλληνες κήρυξαν μια βραχύβια και ανεπιτυχή επανάσταση εναντίον των Τούρκων. Ήταν τα λεγόμενα Ορλοφικά, εμπνευσμένα από τη Μεγάλη Αικατερίνη ως μέρος των επεκτατικών σχεδίων της, που πήραν το όνομά τους από τον επικεφαλής κόμη Θεόδωρο Ορλόφ. Τελικά, το 1821 ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση, η οποία δώδεκα χρόνια αργότερα οδήγησε στην ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.

Οι Τούρκοι δεν ήταν οι μόνοι ξένοι κυρίαρχοι της Ελλάδας στη διάρκεια της λεγόμενης Τουρκοκρατίας. Μέχρι τα μέσα του 16ου αιώνα, οι Βενετοί κατείχαν την Κύπρο, οι Γενοβέζοι τη Χίο και οι σταυροφόροι Ιωαννίτες Ιππότες τη Ρόδο, έως ότου τις έχασαν από τους Τούρκους. Πέρασε ένας αιώνας μέχρι οι Τούρκοι να κερδίσουν την Κρήτη από τη Βενετία, την οποία κατείχε από το τέλος της Δ΄ Σταυροφορίας το 1204. Συνεπώς στην Κρήτη η βενετική κυριαρχία ή Ενετοκρατία κράτησε όσο η Τουρκοκρατία αλλού. Σε τι διέφεραν τα δύο καθεστώτα; Οι Βενετοί επεδείκνυαν την ίδια ωμότητα με τους Τούρκους στην καταστολή επαναστατικών κινημάτων· σε δυο αιώνες σημειώθηκαν είκοσι εφτά εξεγέρσεις.

O Βρετανός ιστορικός Ντέιβιντ Μπριούερ αναλύει τις εξελίξεις στον ελληνικό χώρο από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης μέχρι την Επανάσταση του 1821, εστιάζοντας ιδιαίτερα στα χαρακτηριστικά εκείνα της οθωμανικής διοίκησης που αφορούσαν τον τρόπο ζωής των ελληνόφωνων χριστιανών κατοίκων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πόσο ελεύθεροι ήταν οι Έλληνες; Ήταν υπόδουλοι και, αν ναι, με ποια έννοια; Πόσο κοντά στην αλήθεια είναι διαδεδομένες αντιλήψεις σχετικά με θέματα όπως το παιδομάζωμα, οι εξισλαμισμοί, η δυσβάστακτη φορολογία, το κρυφό σχολειό; Ποιος ήταν ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας την περίοδο αυτή;