Το άγνωστο σύμπαν των ωκεανών

Η θάλασσα είναι η μοναδική ελπίδα

του ανθρώπινου γένους

Jacques Yves Cousteau

Το ανθρώπινο είδος δεν παύει ποτέ να αναρωτιέται κοιτώντας τ’ αστέρια τι υπάρχει εκεί πάνω – στο αχανές διάστημα. Όμως ένα άγνωστο σύμπαν βρίσκεται πολύ πιο κοντά μας -για την ακρίβεια στην αυλή μας-, το οποίο, αν και μας φαίνεται οικείο, στην πραγματικότητα παραμένει μυστηριώδες και στο μεγαλύτερο μέρος του ανεξερεύνητο: οι ωκεανοί και τα χιλιάδες άγνωστα είδη που τους κατοικούν. Ο Γερμανός συγγραφέας Φρανκ Σέτσινγκ, μετά την τεράστια επιτυχία του ”Σμήνους”, χρησιμοποιεί όλο το υλικό των ερευνών του για τη θαλάσσια ζωή και καλεί τους αναγνώστες του σ’ ένα γοητευτικό ταξίδι στα άδυτα των ωκεάνιων βυθών.

Με γραφή ανάλαφρη, κεντημένη με έξυπνο χιούμορ και λεπτή ειρωνεία αλλά και με επαρκή επιστημονική γνώση του αντικειμένου, ο Σέτσινγκ, ως άλλος Κάπτεν Νέμο, μας κλείνει στο Ναυτίλο του και μας οδηγεί (εκ του ασφαλούς) στη θαλασσινή μήτρα της ζωής, εκεί που γεννηθήκαν όλα: από τα πρώτα βακτηρίδια ώς τα αμφίβια πλάσματα που βγήκαν στην ξηρά για να την εποικίσουν. Κι από εκεί, εκτοξευόμαστε στο μέλλον που είναι πολύ πιθανό να περιλαμβάνει όχι αποικίες στο διάστημα, αλλά επιστροφή στο υγρό στοιχείο, με γιγάντιες υποθαλάσσιες πόλεις, όπου οι άνθρωποι θα βρουν και πάλι καταφύγιο στην αρχική τους πατρίδα.

Επικεφαλής αυτής της συναρπαστικής αποστολής είναι μια πολυμήχανη, ακούραστα δημιουργική και κάποτε σκληρή κυρία: η Εξέλιξη, που ο συγγραφέας έξυπνα προσωποποιεί, όπως κάνει και με όλα τα θαλάσσια όντα που περιγράφει. Το αποτέλεσμα είναι ένα επιστημονικό βιβλίο με τη μορφή μυθιστορήματος και μάλιστα με σασπένς και ανατροπές της πλοκής, ενώ κάποια δραματοποιημένα επεισόδια της εξελικτικής διαδικασίας – όπως ο ”Θάνατος ενός δολοφόνου” όπου περιγράφεται η εξαφάνιση ενός προϊστορικού κήτους, είναι τόσο καλογραμμένα ώστε διαβάζονται απνευστί.

Αν και το βιβλίο βρίθει επιστημονικών ορισμών και ”εξωτικών” για το μέσο αναγνώστη ονομασιών των θαλάσσιων κατοίκων αρχαίων και σύγχρονων, ο συγγραφέας έχει την ικανότητα να χειρίζεται τη γλώσσα με τέτοιο τρόπο ώστε αυτή η δυσχέρεια να εξαφανίζεται σχεδόν και να μην δημιουργεί καμία δυσκολία στην ανάγνωση – τα δε χιουμοριστικά του σχόλια για τα ονόματα που οι επιστήμονες δίνουν στα διάφορα είδη είναι πραγματικά απολαυστικά. Συμπερασματικά, ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον σύγγραμμα με το οποίο όχι μόνο θα περάσετε καλά και θα κλείσετε τις σελίδες του κατά πολύ σοφότεροι, αλλά θα σας κάνει επιπλέον ν’ αναρωτηθείτε αν τελικά το ανθρώπινο ζώο αποτελεί την κορωνίδα της δημιουργίας, όπως διατείνονται οι θρησκείες, ή πρόκειται απλά για ένα ακόμα πείραμα στο επιστημονικό εργαστήρι της Εξέλιξης…