Η ποίηση ως άσκηση στη λιτότητα του λόγου

Αγαπώ πολύ τη λιτότητα της παραδοσιακής γιαπωνέζικης ποίησης χαϊκού, που πολλοί σύγχρονοι ποιητές επιλέγουν, γιατί πέρα από την αισθητική ομορφιά της απλότητας που προσφέρουν στον αναγνώστη, δίνουν τη δυνατότητα στον ποιητή να μετρηθεί (και να μετρήσει) τις λέξεις του, ώστε να συμπυκνώσει σε όσο το δυνατόν λιγότερες το συναίσθημα, την εικόνα, τις στιγμές, τις σκέψεις του. Την οδό της «συμπύκνωσης στο ελάχιστο» ακολουθεί και η ποιήτρια και θεατρολόγος Ασημίνα Ξηρογιάννη με τα εξηνταπέντε χαϊκού της παρούσας συλλογής, ως ανήσυχο καλλιτεχνικό πνεύμα που πειραματίζεται με διαφορετικές μορφές έκφρασης στον λόγο.

Τα χαϊκού της ακολουθούν πιστά την παραδοσιακή φόρμα αλλά και το σκωπτικό ή παιγνιώδες ύφος τους (χαϊκού σημαίνει «αστείος στίχος»), όμως το περιεχόμενό τους είναι ευρύ και συχνά ξαφνιάζουν με την πρωτοτυπία τους και τις αναφορές τους: ο έρωτας, ως παρουσία και απουσία, η απώλεια, η μοναξιά, η αναμονή, η υπαρξιακή αγωνία όπως κυρίως προσπαθεί να βρει διέξοδο στην τέχνη, οι αφιερώσεις σε αγαπημένους, φίλους και δασκάλους ή σε ποιητές-μήτρες της ποιητικής, το μεγάλο και το μικρό της καθημερινότητας, η αιωνιότητα της τέχνης και το εφήμερο των ανθρώπων.

Έχοντας παρακολουθήσει την πορεία της Ασημίνας Ξηρογιάννη, την έχω στο μυαλό μου ως μια ποιήτρια που τις θεωρητικές της γνώσεις στην τέχνη τις αξιοποιεί άριστα ως όχημα ποιητικό για εκφράσει έναν έντονα συναισθηματικό εσωτερικό κόσμο. Και νομίζω ότι αυτό ακριβώς κάνει εξαιρετικά και στο νέο της «πνευματικό παιδί», που προσφέρει μια γνήσια χαρά ανάγνωσης σε όποιον αγαπά την ποίηση, στον οποίο άλλωστε απευθύνεται άμεσα ή έμμεσα, χρησιμοποιώντας συχνά το δεύτερο πρόσωπο. Τα χαϊκού της θα τα χαρακτήριζα μικρά παράθυρα στον έξω κόσμο, τον κόσμο πέρα από το εσωτερικό σύμπαν κάθε ποιητή όπου συχνά εγκλωβίζεται, που φέρνουν μια πνοή καθαρού αέρα, φρεσκάδας και αυθεντικής αγάπης για τη ζωή ως αυτό που είναι, όχι ως αυτό που θα θέλαμε να είναι.

Το εξαιρετικό έργο του Βαγγέλη Τζερμιά στο εξώφυλλο εικονοποιεί το πνεύμα της συλλογής, αποδίδοντας τη ροή της ενέργειας στη ζωή, στη φύση και στην καλλιτεχνική δημιουργία, που χωρίς αυτήν τίποτα δεν μπορεί να υπάρξει. Και για το κλείσιμο ένα από τα χαϊκού της συλλογής που ξεχώρισα:

«Χτίσε ποίημα

Σκάψε φως, έλα! Μέτρα

σωστά τη σιωπή».