“Το μονόπρακτο της ζωής”

Ο Θανάσης Βαλτινός, έχει κατακτήσει μια ξεχωριστή θέση στην Ελληνική λογοτεχνία, έχοντας αποσπάσει το  1984 το Βραβείο Σεναρίου του Φεστιβάλ των Καννών, το 1990 το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος και το 2001 το Διεθνές Βραβείο Καβάφη, για το διήγημα. Επίσης έχει μεταφράσει και Αρχαίους Τραγικούς.

Το βιβλίο αυτό πρωτοεκδόθηκε το 1985 παρουσιάζοντας μια άλλη διαχείριση της μνήμης για τον συγγραφέα και η οποία είναι αυτή του ατόμου. Με λόγο γλαφυρό και ελεγχόμενα λυρικό, διαμορφώνει συνεχώς εναλλασσόμενους ρόλους μεταξύ αναγνώστη και αφηγητή, ενώ με μικρές δεμένες προτάσεις και καθημερινό λόγο, δίνει απλότητα και ζωντάνια στο κείμενο καταγράφοντας  τους φόβους, τις ανασφάλειες, τα τραύματα, τις μικροχαρές, τις λάθος επιλογές  και τις ανατροπές της ζωής.

Ο Θανάσης Βαλτινός, στο βιβλίο του αυτό, στήνει μια θεατρική σκηνή και στο μέσον αυτής μια γυναίκα, μονολογεί. Με άναρχο χρόνο μιλάει για το τώρα ενώ οι αναδρομές στα χρόνια πριν, χρωματίζουν το σκηνικό βάφοντάς το, Βαθύ μπλε, σχεδόν μαύρο. Στις αναμνήσεις του μονολόγου υπάρχει ο πλούτος του τότε, με την οργή του τώρα, η αυστηρή παρουσία της μάνας, το στερημένο χάδι, η γιαγιά, τα παιδικά χρόνια γεμάτα από παραμύθια και τραγούδια. το πρώτο φιλί, ο έρωτας, ο πόνος, η άλλη πατρίδα, ο προβληματισμός για το καλό και το κακό, η αλήθεια,  η πλήξη των ίδιων συνηθειών,  η φθήνια στα μάτια, ο Θάνατος με το μεταφυσικό που διαχέεται στις σελίδες, ενώ άνθρωποι μπαίνουν και βγαίνουν από την ζωή, χωρίς να αφήνουν ίχνος. Κυριαρχούν οι κάθε είδους απώλειες που φέρνουν την κούραση του να ζεις και την μοναξιά. Έτσι η  μνήμη εμφανίζεται σαν μια επιπλέον δοκιμασία, η οποία στήνει φράχτες και όρια που δεν περιορίζουν την μοναξιά  αλλά την εξηγούν με αποτέλεσμα να την κάνουν οδυνηρά αισθητή, ζωντανεύοντας φαντάσματα. Τότε το κείμενο ξεφεύγει από τον συγγραφέα και η πρωταγωνίστρια, μοιάζει σαν να  κινείται προς το βάθος της σκηνής και  αποβάλλοντας το φύλο της, γίνεται απλά, ο άνθρωπος.

Αυτό που προβάλλεται είναι η απώλεια της ίδιας της ζωής, και ο άνθρωπος  που ακροβατεί μέσα σε όλα αυτά προσπαθώντας να αγοράσει την ελπίδα του αύριο, παραμερίζοντας την μνήμη για λίγο, έστω και με έναν αναγκαστικό βραδινό ύπνο. Όπως ο θάνατος;

Όλο το βιβλίο, μοιάζει σαν ένα μονόπρακτο, μιας θεατρικής παράστασης. Έτσι όπως ακριβώς είναι και η ζωή όλων. Ίδε ο άνθρωπος.