Όταν η Μαρίν Λεπέν έγινε πρόεδρος της Γαλλίας
Για το «κακό παιδί» των γαλλικών γραμμάτων, τον Μισέλ Ουελμπέκ, ο Μοχάμεντ Μπεν Αμπές αποτέλεσε το ισχυρό αντέρεισμα πάνω στο οποίο θα μπορούσε να στηριχθεί το μέλλον της Γαλλίας. Βασιζόμενος στη θεωρία των άκρων, στο μυθιστόρημά του «Υποταγή», προβαίνει σε μια ακραία οιωνοσκοπία και τοποθετεί το επινοημένο κόμμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στο κέντρο των πολιτικών εξελίξεων. Τουτέστιν: πόσο διαφορετική θα ήταν η Γαλλία, αν οι μουσουλμάνοι έμπαιναν στο Ελιζέ από την μπροστινή πόρτα;
Ο Καρίμ Αμελάλ δρα από την αντίθετη πλευρά: ακολουθώντας κι αυτός την προθεσιακή εικοτολογία των λογοτεχνικών «what if» (σ.σ.: τι θα συνέβαινε αν) διαμορφώνει τη δική του δυστοπία. Αυτή τη φορά, επικρατούσα αρχή είναι το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν, που στο μυθιστόρημα φέρει το όνομα Μιρέιγ Λεφέκ (όλα τα ονόματα των πραγματικών δημόσιων προσώπων που παρελαύνουν φέρουν ψευδώνυμα). Δεν είναι τυχαίο ότι και τα δύο μυθιστορήματα που προβάλλουν μια προβληματική γύρω από τι μπορεί να προκληθεί στο μέλλον προέρχονται από τη Γαλλία. Από το λουτρό αίματος στο Μπατακλάν και εντεύθεν πολλά πράγματα έχουν αλλάξει στη μέχρι πρότινος πολυπολιτισμική Γαλλία. Αν για τις άλλες χώρες της ευρωζώνης τα προβλήματα είναι -κατά το μάλλον ή ήττον- οικονομικής φύσης, για τη Γαλλία ο μέγιστος προβληματισμός έχει να κάνει με τη δράση των τζιχαντιστών στην καρδιά της χώρας.
Ο Αμελάλ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Το μυθιστόρημά του είναι ένα μαργωμένο προανάκρουσμα. Ο ζόφος δεν είναι πολύ μακριά και δεν είναι καθόλου απίθανο να πάρει τη μορφή μιας απειλητικής πραγματικότητας. Εν μέσω ασύγγνωστης ραθυμίας, διστακτικής ενεργητικότητας, ευζωίας στα όρια της απάθειας, το Παρίσι ζει σε κατάσταση ύπνωσης. Οι πολιτικοί, οι διανοούμενοι, οι δημοσιογράφοι, αλλά και η ανώτερη τάξη περί άλλα τυρβάζουν, τη στιγμή που μαίνεται ένας υπόγειος πόλεμος. Ο κεντρικός ήρωας είναι ένας Γάλλος αλγερινής καταγωγής, μεγαλοστέλεχος σε μια επενδυτική τράπεζα και ως άλλο golden boy δεν έχει να ενδιαφέρεται για τίποτα άλλο από τον προσπορισμό μεγάλων κερδών. Μα, δεν είναι μόνο αυτός που δεν βλέπει τα σημάδια. Κανένας δεν τα βλέπει έως τη στιγμή που κάποιες σοκαριστικές επιθέσεις από φονταμενταλιστές και ακροδεξιούς σε πανεπιστήμια και σε ένα νηπιαγωγείο θα προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις. Οι Σοσιαλιστές αποδεικνύονται ανίσχυροι. Το ίδιο και η παραδοσιακή Δεξιά. Η κοιμώμενη Δημοκρατία της Γαλλίας δεν καταφέρνει να αντιδράσει και οι πολίτες, απαυδισμένοι και φοβισμένοι, βλέπουν στο πρόσωπο της Λεφέκ το ισχυρό χέρι του νόμου εν μέσω πλήρους ανομίας. Ως ταύρος εν υαλοπωλείω, η Λεφέκ κερδίζει στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές και αλλάζει τα πάντα. Το μέχρι πρότινος διαυγές Παρίσι της διανόησης, της μόδας και της χαράς μετατρέπεται σε ένα κλειστό κύκλωμα διαρκούς απειλής. Η Λεφέκ επιβάλλει ουσιαστικά στρατιωτικό νόμο. Προχωράει σε πογκρόμ που ξεκινάει από τους μουσουλμάνους, αλλά στη συνέχεια περιλαμβάνει κάθε κοινωνική ομάδα που αντίκειται στην έννοια της εθνικής καθαρότητας. Χωρίζει το Παρίσι σε ζώνες ασφάλειας, στέλνει τους ανεπιθύμητους σε απομακρυσμένες αποικίες, καταργεί τις βασικές έννοιες πάνω στις οποίες στηρίζεται η Γαλλία: την ελευθερία, την ισότητα και την αδελφότητα. Μια μαύρη τρύπα ουσιαστικά αλλάζει τα χρώματα της χώρας. Πολιτικοί φυλακίζονται, ο Τύπος γίνεται όργανο του καθεστώτος, ενώ, με εξαίρεση κάποιες φίλιες χώρες, οι υπόλοιπες της Ευρώπης παραμένουν παγωμένες. Τότε, αρχίζει η ώρα της αντίστασης. Μικρές ομάδες, δειλά δειλά, αρχίζουν να οργανώνονται με σκοπό να επαναφέρουν τη δημοκρατική κανονικότητα στη χώρα. Προκαλούν καίρια χτυπήματα στον εξουσιαστικό ιστό και αποδεικνύουν ότι τα ανακλαστικά του δημοκρατικού τόξου δεν πέθαναν, αλλά όταν χρειάζεται ενεργοποιούνται.
Ο κεντρικός ήρωας, αμφίθυμος μέχρι την τελευταία στιγμή για το αν πρέπει να μπει ενεργά στην «αντίσταση», τελικά, όταν και ο ίδιος υφίσταται τα επίχειρα των νέων συνθηκών, εντάσσεται οργανικά στο δημοκρατικό αντάρτικο αντιλαμβανόμενος ότι κανένας δεν έχει δικαίωμα να κάνει δύο φορές το ίδιο λάθος. Ήτοι, να μένει απαθής όταν όλα γκρεμίζονται. Η Λεφέκ, με το πρόσχημα της απόκρουσης της τζιχαντιστικής απειλής, εγκαθίδρυσε μια δικτατορία στο οργανικό κέντρο της Ευρώπης.
Ο Αμελάλ είναι, ομοίως, Γαλλοαλγερινός κάτι που σημαίνει ότι αντιλαμβάνεται με έναν ιδιαίτερο τρόπο την έννοια της διαφορετικότητας στη Γαλλία. Το μυθιστόρημά του, παρά τις όποιες αστοχίες (επαναλήψεις, διδακτισμός), φέρει μια καίρια σήμανση που δεν πρέπει με τίποτα να παραγνωριστεί. Δεν πρόκειται για μια άσκοπη μελλοντολογία, ούτε για δοκιμή άσφαιρων πυρών. Αυτά τα πράγματα, δυνητικά, μπορούν να συμβούν. Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και η δυναμική της Λεπέν δεν είναι ονειροφαντασία, αλλά μια πραγματικότητα. Συχνάκις, η λογοτεχνία προηγείται της πραγματικότητας. Το ευκταίο θα είναι να μην επιβεβαιωθεί ποτέ ο Αμελάλ. Η μετάφραση ανήκει στον Μιχάλη Μητσό.
