Η «Αταραξία» της Δήμητρας Κολλιάκου έρχεται λίγα χρόνια μετά το «Αλφαβητάρι εντόμων», μια συλλογή εκτενών διηγημάτων με κοινό στοιχείο ένα έντομο κάθε φορά. Στο παρόν βιβλίο, που είναι μυθιστόρημα, η συγγραφέας εμπλέκει την ηρωίδα της σε τρεις ιστορίες με έναν κοινό πυρήνα που θα επιχειρήσουμε να αναδείξουμε.

Η Αριάδνη, ή Αριάν, είναι Ελληνίδα συγγραφέας που διδάσκει αγγλικά σε δημόσια σχολεία στο Παρίσι. Διατηρεί σχέση με τον Γκαμπριέλ, καθηγητή πανεπιστημίου, ενώ παράλληλα αρχίζει να βλέπει έναν ψυχίατρο-ψυχοθεραπευτή. Το φθινόπωρο του 2019 πηγαίνει στη βορειοανατολική Κίνα ως προσκεκλημένη της 2^ης Διεθνούς Συνάντησης Λογοτεχνών που διεξάγεται εκεί.

Η πλοκή εκτυλίσσεται σε τρεις χρόνους: πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία της COVID-19. Η διάρθρωση αυτή επιτρέπει στη συγγραφέα να αναπτύξει παράλληλα τις τρεις ιστορίες και να παραθέσει μία ένθετη τέταρτη.

Οι Κινέζοι οικοδεσπότες τους ξεναγούν τους συγγραφείς, που προέρχονται από την Ευρώπη, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία, σε περιοχές τουριστικού κυρίως ενδιαφέροντος και πάντοτε υπό αυστηρή επιτήρηση. Η Αριάδνη θα προσπαθήσει να προσεγγίσει έναν Κινέζο συνάδελφό της ποιητή, όμως η επικοινωνία δεν θα είναι πλήρης καθώς η συνεννόηση γίνεται με τη διαμεσολάβηση μιας συσκευής αυτόματης μετάφρασης από τα κινεζικά στα αγγλικά και αντιστρόφως.

Πίσω στη Γαλλία, ο σύντροφος της Αριάδνης μοιάζει σαν να έχει χάσει το ενδιαφέρον του για τη μουσική κι εκείνη ανησυχεί μήπως αυτό είναι ένα πρώιμο σημάδι άνοιας. Παράλληλα η ίδια αντιμετωπίζει προβλήματα με τους μαθητές της και καταφεύγει για βοήθεια σε έναν ψυχίατρο-ψυχοθεραπευτή.

Στη διάρκεια του πρώτου λοκντάουν, η Αριάδνη εξακολουθεί να πηγαίνει καθημερινά στη δουλειά της στην άλλη άκρη της πόλης, αφού τα σχολεία δεν έκλεισαν ποτέ στη Γαλλία στη διάρκεια της πανδημίας. Οι συνεδρίες με τον ψυχίατρο γίνονται τηλεφωνικά αλλά σχετικά γρήγορα επανέρχονται στη διά ζώσης μορφή και η Αριάδνη αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα: ο γιατρός δεν φοράει μάσκα ούτε απαιτεί από κείνην να φορέσει.

Ο Γκαμπριέλ περνάει το δεύτερο λοκντάουν στη Βρετάνη, στο εξοχικό ενός φιλικού τους ζευγαριού.  Η Αριάδνη ανακαλεί συχνά το ταξίδι στην Κίνα και ανασύρει την ιστορία του Κινέζου συγγραφέα και νομπελίστα ειρήνης Λιου Σιαομπό και της συντρόφου του, της ποιήτριας Λιου Σια.

Ο Λιου Σιαομπό γεννήθηκε στο Τσανγκτσούν, στη βορειοανατολική επαρχία Τζιλίν.  Είχε συμβάλει στη σύνταξη της «Χάρτας 08» που ζητούσε σαρωτικές πολιτικές μεταρρυθμίσεις στην Κίνα. Πέθανε από καρκίνο στη φυλακή το 2017. Η σύντροφός του Λιου Σια είχε τεθεί για δέκα χρόνια σε καθεστώς 24ωρης παρακολούθησης  προτού οι κινεζικές αρχές της επιτρέψουν τελικά να φύγει από τη χώρα το 2018.

Η ένθετη ιστορία της Λιου Σια και του Λιου Σιαομπό, την οποία ανασυνθέτει με ευαισθησία η Δ. Κολλιάκου σε διάσπαρτα αλλά πολύ δυνατά σημεία του κειμένου, αναδεικνύει το διαχρονικό αίτημα για ελευθερία που υποκρύπτεται και στον τίτλο του μυθιστορήματός της . Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο τη συνδέει με τις υπόλοιπες ιστορίες δίνει την ευκαιρία στη συγγραφέα να αναφερθεί σε θέματα όπως ο περιορισμός, ο φόβος, και ιδιαίτερα ο φόβος του θανάτου, στον οποίο αντιπαραβάλλεται η επικούρεια έννοια της αταραξίας. Μέσα σε όλ’ αυτά η Αριάδνη θα χάσει τον πατέρα της, θα παραδεχθεί οριστικά την απώλεια ενός πρώην συντρόφου και θα ορθοποδήσει σε ένα σχολικό περιβάλλον που δεν αλλάζει δραστικά.

Ο λόγος της Κολλιάκου είναι όπως πάντα πυκνά υφασμένος και τα κομμάτια της ιστορίας της τοποθετημένα σχεδόν με γεωμετρική ακρίβεια. Το φως που διακρίναμε στο «Αλφαβητάρι…» καταφέρνει να διεισδύσει κι εδώ παρά τις αντίξοες συνθήκες, θα λέγαμε μάλιστα ότι το τέλος είναι ένα είδος κάθαρσης . Η «Αταραξία» είναι επίσης ένα μυθιστόρημα που εντάσσει συνεκτικά την πανδημία στην πλοκή του αποφεύγοντας αχρείαστες εξάρσεις.