Από τη σύγκριση στη σύγκλιση

Η δεινή, δεινότατη ερευνήτρια του λογοτεχνικού γίγνεσθαι, η διδάκτωρ Ευσταθία Δήμου ακολουθεί τη φιλολογική πολιτική της μαθηματικής απόδειξης μέσω της ποιητικής χρήσης του θυμοειδούς (εν θερμώ) σε συνδυασμό με το ψυχρό λογιστικό μέρος τού ανθρώπινου εγκεφάλου.

Πρόκειται για μια ποιητική προσέγγιση (όπως αποκαλύπτει η ίδια στις συγγραφικές προθέσεις του Προλόγου, ειδικά στη σελίδα 10). Αυτή ακριβώς είναι κι η επίκαιρη μετανεωτερική υβριδοποίηση της κριτικής λειτουργίας, ως σκέψης αλλά κι ως αποτέλεσμα (δοκίμιο επιστημονικό, αλλά με πολλές λογοτεχνικές ελευθερίες, ενάντια στον ακαδημαϊκό σχολαστικισμό του προηγούμενου αιώνα).

Αυτό το παραλλαγμένο «υβριδικό» λογοτεχνικό είδος γεφυρώνει ποίηση, πεζογραφία και δοκίμιο και χωρίς να απαλλάσσεται από την τεκμηριωτική υποχρέωση των παραπομπών και της βιβλιογραφίας, απελευθερώνει την ψυχοσωματική οντότητα του πνευματικού ανθρώπου σε μια διονυσιακή/απολλώνεια επανασύνδεση με το Όλον.

Επιτέλους, Επιστήμη και Φιλοσοφία, Δημιουργία και Φιλολογία, δραματικότητα, προφορικότητα και δομημένος λόγος συναντιούνται σε ένα υψηλό επίπεδο ποιητικής συνδημιουργίας/αναδημιουργίας.

Από το ειδολογικό στο θεματολογικό επίπεδο αυτού του εξαιρετικού πονήματος κυριαρχεί ο Διαφωτισμός (σελίδες 16, 46-51). Ορθός Λόγος στην οργάνωση του βίου (σελ. 47). Αρχαιοελληνικός Διαφωτισμός (σελ. 48). Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός (Κάλβος, σελ. 48). Καλβικός Διαφωτισμός (σελ. 46-51). «Ελληνική Νομαρχία». Καλλιτεχνική μετάπλαση ουμανιστικών αξιών (σελ. 48). Ανθρωποκεντρικός προσανατολισμός (σελ. 27). Φιλοπατρία (σελ. 21).

Προτιμάται κι επιλέγεται η γραμμική θεώρηση της Ιστορίας (σελ. 49), ενόσω η επαναληπτική κυκλικότητα παρουσιάζεται ως «ψευδαίσθηση».

ΑΥΣΤΗΡΗ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ (σελ. 51). Ιδεολογικό → Λογοτεχνικό → Πολιτικό → Λογοτεχνικό. Λόγος → Δημιουργική έκφραση → επαγγελία…

Κι ενώ αυτή η νοησιαρχική προσέγγιση δεν συνάδει ιδιαίτερα με το λεγόμενο μεταμοντέρνο, είναι όμως ένα αποτελεσματικό εργαλείο ενάντια στην υπερκορεσμένη «αποδόμηση».

Δεδηλωμένος σκοπός-στόχος είναι η εξύψωση κι η εξιδανίκευση. Αμάλγαμα νεοκλασικισμού και ρομαντισμού (σελ. 18).

Αναλυτικότατο το συμπέρασμα αυτής της μελέτης στις σελίδες 46-51.

Ο Κάλβος αντιπαραβάλλεται με τον Πίνδαρο (σελ. 22).

Βασικά στοιχεία ποιητικής (σελ. 23).

Ρητορεία (σελ. 24).

Αυστηρές κατασκευές, εξυμνητικός χαρακτήρας και τόνος (σελ, 25).

Η πατρίδα/μητρίδα λειτουργεί ως ερωτικός τόπος (29-30).

Περί Αρετής (σελ. 31-35). Πλατωνική φιλοσοφία: εξακτινώσεις της Αρετής.

Η καλβική έννοια της δόξας (σελ. 36).

Αρχές ανθρωπιστικές κι ανθρωποκεντρικές/ανθρωπομετρικές θεωρήσεις (σελ. 38).

Το χέρι του Φόβου είναι χάλκινο (σελ. 38). Ο δειλός φοβάται τον Φόβο.

ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΠΕΡΙΚΛΗ – ΚΑΛΒΟΥ: τομή.