Εισχωρώντας στα άδυτα της κουλτούρας της Ανατολής

Εξιχνιάζονται υποθέσεις ύποπτων θανάτων στην Ανατολή; Ή η εκάστοτε υπόθεση συγκαλύπτεται και κλείνει με συνοπτικές διαδικασίες; Κι όταν το θύμα είναι θηλυκού γένους, τότε τι συμβαίνει;

Στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας ένα κορίτσι πλούσιας οικογένειας εξαφανίζεται. Αμέσως αρχίζουν έρευνες για τον εντοπισμό της και λίγο αργότερα το πτώμα της ανακαλύπτεται στην έρημο. Η ιατροδικαστική υπηρεσία αποφαίνεται ότι η Νουφ δεν πέθανε από αφυδάτωση, αλλά πνίγηκε. Τι συνέβη πραγματικά και γιατί η οικογένεια βιάστηκε να συγκαλύψει την υπόθεση και δείχνει αδιάφορη ως προς το να μάθει την αλήθεια; Ο Ναΐρ ας-Σαρκί, ένας ευσεβής μουσουλμάνος οδηγός της ερήμου, και η Κάτια Χιτζάζι, ερευνήτρια στο γραφείο του ιατροδικαστή, θα πρέπει να συνεργαστούν για να δώσουν τις απαντήσεις και να διαλευκάνουν το μυστήριο. Πόσο όμως εφικτό είναι κάτι τέτοιο σε μια χώρα που το Κοράνι απαγορεύει ακόμα και το απλό κοίταγμα μεταξύ των δύο φύλων;

Υπόστρωμα του μυθιστορήματος της Zoe Ferraris «Αναζητώντας τη Νουφ» είναι η κουλτούρα της Ανατολής έτσι όπως υπαγορεύεται από το Κοράνι και τον Αλλάχ. Όλα λειτουργούν βάσει των παραπάνω και τίποτα δε «λοξοδρομεί». Ό,τι θεωρείται δεδομένο στον Δυτικό πολιτισμό, στη Σαουδική Αραβία δημιουργεί προβλήματα. Και το πιο απλό ακόμα, όπως το να κυκλοφορεί μια γυναίκα στον δρόμο με ακάλυπτο το πρόσωπο.  Με ένα τέτοιο background, σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν άντρες, η Κάτια Χιτζάζι τολμά να σπάσει το εθιμοτυπικό και τα ταμπού, να εργάζεται δημόσια και να κυκλοφορεί δείχνοντας το πρόσωπό της. Πού ακούστηκε; Και ο Ναΐρ ας-Σαρκί αναγκάζεται να συνεργαστεί μαζί της, αλλά σε κάθε του βήμα αισθάνεται ενοχές και απολογείται στον Αλλάχ. Η Κάτια έχει τη δυνατότητα να εισχωρήσει στο άδυτο του κόσμου των γυναικών και ο Ναΐρ να μιλήσει ελεύθερα με τους άντρες, αλληλοβοηθούμενοι θα προσπαθήσουν να ταιριάξουν τα κομμάτια του παζλ  και να φτάσουν στη λύση του γρίφου.

Μπροστά στα μάτια του δυτικού αναγνώστη ξετυλίγεται ένα ασυνήθιστο «μαγευτικό» σκηνικό – αυτό της ερήμου και της πόλης Τζέντα που συνορεύει με αυτήν και την Ερυθρά Θάλασσα. Κύριο λόγο έχουν οι περιγραφές τοπίων, κτιρίων, επίπλωσης εσωτερικών σπιτιών, ανθρώπων, καταστάσεων, που οδηγούν σε έντονη εικονοποιία από τη μεριά του αναγνώστη, και η παραστατική ζωντανή αφήγηση που τον παρασύρει.  Σε ανύποπτο χρόνο και με αφορμή την ιστορία που εξελίσσεται παρουσιάζονται ήθη, παραδόσεις και ταμπού της Ανατολής, όπως το πρωτόκολλο των επισκέψεων ή η τελετή της κηδείας.

Χρησιμοποιώντας πλήθος αφηγηματικών τεχνικών, η Ferraris μπλέκει όμορφα την ιστορία και  τα στοιχεία που διαρκώς έρχονται στο φως. Κι εκεί που νομίζεις ότι η λύση του μυστηρίου πλησιάζει, ξάφνου μια ανατροπή έρχεται και όλα τουμπάρουν. Νέα δεδομένα εμφανίζονται ή τα αποδεικτικά στοιχεία δεν «κουμπώνουν» όπως θα έπρεπε. Μέσα στο κείμενο υπάρχουν διάσπαρτες αραβικές λέξεις και φράσεις, που δίνουν άρωμα Ανατολής, ενώ δε λείπουν οι παρομοιώσεις και τα κοσμητικά επίθετα που εντείνουν και ξεσηκώνουν τις αισθήσεις. Χάρη στους διαλόγους «ξεστομίζονται» αλήθειες για τη θρησκεία και τη νοοτροπία της Ανατολής – διαπιστώσεις «απαγορευμένες».

Το «Αναζητώντας τη Νουφ» είναι ένα μυθιστόρημα μυστηρίου πρωτότυπο στη δομή του που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα και ακριβώς γι’ αυτό προκαλεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη και τον μεταφέρει σε έναν άλλο κόσμο μέσα στον οποίο –ευτυχώς– δε θα ζήσει ποτέ.