Άρωμα Αιγύπτου

Η Πέρσα Κουμούτση γεννήθηκε στο Κάιρο της Αιγύπτου. Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Καΐρου και παρακολούθησε μαθήματα αυτόματης μετάφρασης και διερμηνείας, από τα αραβικά στα αγγλικά, στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Καΐρου, AUC. Ήλθε στην Ελλάδα το 1983 και τα πρώτα χρόνια δίδαξε στη μέση και ανώτερη εκπαίδευση, ενώ από το 1992 ασχολείται επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση από τα αραβικά και τα αγγλικά. Έχει μεταφράσει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του νομπελίστα λογοτέχνη Naguib Mahfuz, έργα άλλων Αράβων δημιουργών, αραβική ποίηση, καθώς και το Κοράνι. Το 2001 τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη για το σύνολο των μεταφράσεών της και το 2006 το αιγυπτιακό κράτος τής απένειμε τιμητικό μετάλλιο για τη συνεισφορά της στην προώθηση και προβολή της αιγυπτιακής και αραβικής λογοτεχνίας.

Το βιβλίο της «Αλεξάνδρεια, στο δρόμο των ξένων», είναι το πρώτο της μυθιστόρημα. Καθώς γεννήθηκε στην Αίγυπτο, η συγγραφέας γνωρίζει αρκετά καλά την Αλεξάνδρεια και στο ομώνυμο αυτό μυθιστόρημα τοποθετεί εκεί τη δράση των ηρώων της. Λίγο πριν από τη Μικρασιατική καταστροφή, μια οικογένεια μετακομίζει από τη Σμύρνη στην Αλεξάνδρεια αναζητώντας μια καινούργια αρχή σε μια νέα πατρίδα, μακριά από τις εφιαλτικές στιγμές που έζησαν στη Σμύρνη. Εγκαθίστανται σ’ έναν δρόμο που λέγεται αλ Αφράνκ, στον οποίο έμεναν όλες οι ράτσες του Θεού, Έλληνες, Ιταλοί, Εβραίοι, Γάλλοι, Αρμένιοι, Μαλτέζοι. Γι’ αυτό τον αποκαλούν «δρόμο των ξένων». Η συγγραφέας μάς περιγράφει την ακμή της ελληνικής παροικίας στην Αλεξάνδρεια. Οι Έλληνες ζούσαν εκεί τις χαρές και τις λύπες τους, εκεί ονειρεύονταν και δημιουργούσαν. Όμως, η μεγάλη διαφθορά του καθεστώτος της βασιλείας που επικρατούσε την εποχή εκείνη στην Αίγυπτο οδήγησε σε επαναστάσεις από το λαό και ανατροπή του καθεστώτος. Την ηγεσία της χώρας ανέλαβε ο Νάσερ και ακολούθησε την πολιτική των εθνικοποιήσεων, με αποτέλεσμα να παρακμάσουν οι παροικίες και συνεπώς και η ελληνική παροικία. Ο Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ, πρωτεργάτης της ανατροπής της μοναρχίας, υπήρξε κατ’ εξοχήν εκφραστής του αραβικού εθνικισμού. Εκδίωξε 150000 Έλληνες της Αιγύπτου.

Η πλοκή του μυθιστορήματος της Πέρσας Κουμούτση διανθίζεται από δυνατά περιγραφικά στοιχεία και μαγικές εικόνες. Αναφέρεται στις σχέσεις των ανθρώπων εκείνης της εποχής, των παροίκων μεταξύ τους αλλά και των παροίκων με τους τοπικούς πληθυσμούς, επιτυγχάνοντας να μας μεταφέρει το κλίμα της Αιγύπτου, τις νοοτροπίες των κατοίκων της και τις ιστορικές συγκυρίες της συγκεκριμένης περιόδου. Ανασυνθέτει εικόνες, ανθρώπινους χαρακτήρες και καταστάσεις με έναν γλαφυρό τρόπο. Μας δίνει μια περιεκτική εικόνα της κοινωνίας των Αιγυπτιωτών και της βαθύτερης αβεβαιότητάς της. Μας βοηθά να καταλάβουμε τον ψυχισμό που διέκρινε τις γενιές των Ελλήνων που έζησαν στην Αίγυπτο, την ακμή της κοινωνίας τους αλλά και τη γρήγορη παρακμή της. Είναι από τους ελάχιστους συγγραφείς του παροικιακού ελληνισμού που προσφέρουν στον αναγνώστη μια διεισδυτική ματιά σε ιστορικά γεγονότα και καταστάσεις.