Δημιουργία εκ του ήδη υπάρχοντος

Γνήσιο, αυθεντικό, κίβδηλο, πλαστό, αντίγραφο, κατασκευασμένη αλήθεια, απατημένος, δημιουργός, τεχνίτης, καλλιτέχνης,  ψευδοεικόνες, πορτρέτο, γνήσια εικόνα, μεταποιημένο, Ιστορία, Τέχνη, ήρωες υπαρκτοί, ήρωες πλαστοί… Αυτές οι αντιφατικές έννοιες δομούν το νέο ιστορικό μυθιστόρημα-νουβέλα της Βίβιαν Αβρααμίδου-Πλούμπη, η οποία αρέσκεται να έχει πρωταγωνίστρια στα βιβλία της την Ιστορία. Ας θυμηθούμε το «Μέλι για την Κυρά» (2013) όπου Κύπριοι πρόσφυγες στην Αθήνα σχετίζονται με την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β, και το «Γκαίρλιτς», ιστορική τοποθεσία, με πρωταγωνιστές στρατιώτες-αιχμαλώτους την ιστορική περίοδο 1916-1919. Η συγγραφέας απολαμβάνει μέσω της γραφής να συνομιλεί με την Ιστορία.

Στο παρόν μυθιστόρημα αναβιώνουμε μια υπαρκτή ιστορία και έτσι έχουμε δημιουργία εκ του ήδη υπάρχοντος. Αυτό εξάλλου κάνουν και οι ήρωες της συγγραφέως, δημιουργούν με βάση ένα υπάρχον υλικό. Όπως αναφέρεται στις «Ευχαριστίες», στο τέλος του βιβλίου,  πρόκειται για την ιστορία ενός από τους μεγαλύτερους κιβδηλοποιούς που έχουν καταγραφεί στα παγκόσμια νομισματικά χρονικά, του Κωνσταντή Χριστοδούλου από τη Δερύνεια.

Ο βασικός λοιπόν πρωταγωνιστής της ιστορίας, υπαρκτό πρόσωπο, ο Κωνσταντής Χριστοδούλου, Κύπριος κατασκευαστής αντιγράφων αρχαίων νομισμάτων που κατόρθωσε να «πείσει» με τα έργα του ακόμη και τον καθηγητή Σβορώνο, παρουσιάζεται από τον αφηγητή Ιάκωβο Χατζηγιώργη από την Αμμόχωστο, ο οποίος μας συστήνει τον Κωνσταντή ως μέγα καλλιτέχνη και αίρει την εικόνα που είχε δημιουργηθεί για το πρόσωπό του και αφορούσε τις καταγγελίες για εξαπάτηση και δολιοφθορά.

Αφηγηματικός πομπός της ιστορίας ο Ιάκωβος, αφηγηματικός δέκτης ο Χάρης, ο Γιαννιώτης φοιτητής της Σχολής Καλών Τεχνών. Αιόλου και Πανδρόσου ήταν η διεύθυνση του εργαστηρίου του Κωνσταντή. Περιηγούμαστε στην Αθήνα του 1936. Με φόντο λοιπόν τη μεταξική δικτατορία, όπου βρίθουν οι κατασκευασμένες αλήθειες, πραγματοποιείται η αφήγηση των ιστοριών.

Οι ήρωες, όπως και η συγγραφέας εξάλλου, είναι λάτρεις κάθε είδους Τέχνης την οποία υπηρετούν με τον δικό τους τρόπο. Λατρεύουν καθετί δημιουργικό, καθεμιά απεικόνιση της πραγματικότητας. Αντίθετα, απεχθάνονται τις κατασκευασμένες αλήθειες, τις ψευδοεικόνες, τα πλαστά αντίγραφα, γενικότερα καθετί μεταποιημένο και ψεύτικο.

«”Κίβδηλα. Άλλο τα πλαστά. Για κίβδηλα μιλάει. Ναι, για τον ίδιο λέμε”. “Και ποια η διαφορά; Ψεύτικα δεν είναι και τα δύο;” “Χάρη, το κίβδηλο νόμισμα είναι αντίγραφο του αυθεντικού ή, τέλος πάντων, ο σκοπός είναι να έχει όλα τα στοιχεία του αυθεντικού. Για παράδειγμα το βάρος, το είδος του μετάλλου, και η ακριβής αναπαράσταση των χαρακτικών του. Το πλαστό, είναι μια άλλη ιστορία. Είναι μια παράλληλη δημιουργία που μιμείται το στιλ και τον φορέα, και βέβαια τα γενικότερα χαρακτηριστικά, και προσπαθεί να ξεγελάσει τους ενδιαφερόμενους και να περάσει ως αυθεντικό”». (σελ. 25).

Με αφηγηματική δεινότητα και με λόγο που ρέει ευχάριστα η συγγραφέας συνθέτει το έργο της. Χρησιμοποιεί τον αφηγητή Ιάκωβο για να παρουσιάσει το έργο του Κωνσταντή και τον Χάρη για να παρουσιάσει τον Ιάκωβο. Επίσης, μέσω της αφήγησης για τον βίο του Κωνσταντή παρουσιάζει τη σχέση του Ιάκωβου με τον πατέρα του. Τα πορτρέτα των ηρώων «κατασκευάζονται» τεχνηέντως, με επιδέξιο τρόπο, ιδωμένα από όσο το δυνατόν περισσότερες πλευρές έτσι ώστε να προσεγγιστεί η όσο το δυνατόν αληθής υπόστασή τους.

Μα αυτό δεν είναι Τέχνη; Μια ερμηνεία. Η αξία της Τέχνης δεν έγκειται στην πρωτοτυπία του θέματος του κάθε έργου αλλά στον πρωτότυπο τρόπο παρουσίασής του. Αυτό ακριβώς επιτυγχάνει με το έργο της και η συγγραφέας.

Ας μην ξεχνάμε και το γεγονός ότι στο αρχαίο ελληνικό δράμα οι υποθέσεις και οι μύθοι ήταν ήδη γνωστοί στους θεατές. Δινόταν έμφαση στον τρόπο που ο ποιητής θα παρουσιάσει τα ήδη γνωστά δεδομένα του μύθου. Εστίαζαν  στην τέχνη και στην τεχνική του ποιητή, και στη γενικότερη ερμηνεία του μύθου.