Ο έρωτας των τόπων και των ανθρώπων
Ο Κώστας Χατζηαντωνίου γεννήθηκε το 1965 στη Ρόδο. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσια Διοίκηση. Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, αφηγήματα, ιστορικές μελέτες για τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας, της Κύπρου και της Χειμάρρας, δοκίμια στοχασμού, εθνικής θεωρίας και ελληνικής ιστορίας, καθώς και δύο βιογραφίες (του Ν. Πλαστήρα και του Θ. Πάγκαλου). Από το 2006 είναι μέλος του ΔΣ της Εθνικής Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, ενώ από το 2008 έως το 2010 υπήρξε μέλος της κριτικής επιτροπής του υπουργείου Πολιτισμού για τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία. Το παρόν βιβλίο κέρδισε το Ευρωπαϊκό Βραβείο Μυθιστορήματος 2011.
Το «Αγκριτζέντο» είναι μια περιδιάβαση στον Ακράγαντα της Σικελίας, πατρίδα του προσωκρατικού φιλόσοφου Εμπεδοκλή. Μέσ’ από την εξιστόρηση της ζωής και την αποτίμηση του έργου του φιλοσόφου, που επιχειρεί σ’ ένα δικό του κείμενο ο κύριος χαρακτήρας του βιβλίου, ο γιατρός Παυσανίας Ανκίτε, μεταφερόμαστε νοερά στο Πόρτο Εμπέντοκλε, στη σύγχρονη και την αρχαία πόλη. Ο Χατζηαντωνίου δένει δύο ακόμα ιστορίες παράλληλα με του Εμπεδοκλή: από τη μια, της Ισαβέλλας, κόρης του γιατρού που έρχεται από τη Ρώμη, όπου ζει, για να επισκεφθεί τον πατέρα της και του Λίνου, που από μια εσωτερική παρόρμηση έρχεται από τη Ρόδο στη Σικελία και στο Πόρτο Εμπέντοκλε, για να ξαναβρεί την Ισαβέλλα ύστερ΄ από δεκαπέντε χρόνια και να περπατήσει βήμα-βήμα στον αρχαίο τόπο. Και από την άλλη, βλέπουμε την ιστορία του παράνομου πολιτικού ακτιβιστή, κατ΄ άλλους «τρομοκράτη», Γκαετάνο, που φθάνει εδώ για να κρυφτεί αλλά και για να δώσει τέλος στη μακρόχρονη πολιτική στράτευσή του.
Το έργο του Παυσανία συμπορεύεται, έτσι, με τις σκέψεις, τους φόβους για τη δέσμευση και το κρυμμένο πάθος της Ισαβέλλας και του Λϊνου, καθώς και με τις αμφιβολίες του Γκαετάνο και την ανάμνηση του έρωτά του για μια κοπέλα που κατάγεται κι αυτή από το ίδιο μέρος. Η συμπόρευση αυτή δίνει στο συγγραφέα την ευκαιρία, και όχι μόνο, να σχολιάσει και να συγκρίνει τον αρχαίο κόσμο με το σύγχρονο και ιδίως, να μιλήσει για τις ιδέες και τη φιλοσοφία του Εμπεδοκλή, στις αξίες της οποίας θα μπορούσε να στηθεί ξανά η Σικελία και ο κόσμος. Η ιδέα της φιλότητας, για παράδειγμα, της αγάπης, του έρωτα ενάντια στο μίσος που καθοδηγεί τη σκέψη του Εμπεδοκλή και του γιατρού, θα μπορούσε να φωτίσει τη ζωή μας που πορεύεται δίχως σκοπό σε μονοπάτια που ο άτεγκτος ορθολογισμός της εποχής μας έχει καθορίσει.
Το βιβλίο του Χατζηαντωνίου, πέρ΄ από το εξαιρετικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει και ως ταξιδιωτικό κείμενο για τη Σικελία, έχει οπωσδήποτε μια φιλολογική και φιλοσοφική χροιά που δεν μπορούμε να παραβλέψουμε. Μπορεί, έτσι, να φανεί δύσκολο ή απρόσιτο στον αναγνώστη που δεν γνωρίζει αρκετά για την εποχή του Εμπεδοκλή ή για τη σημερινή πολιτική κατάσταση στην Ιταλία και ειδικότερα, για την τοπική παράδοση της Σικελίας και του Ακράγαντα. Μπορεί, όμως, και να λειτουργήσει ως έναυσμα ακριβώς για να μάθουμε την τοπική ιστορία και τη διασύνδεσή της με την ελληνική. Ενώ τα νοήματα που αναδύονται από την ιστορία, παλαιά και σύγχρονη, παραμένουν πάντα επίκαιρα.
