Ο Έρωτας- πάντα

λάμψτε αιμάτινες σταγόνες

φωτίστε τα όλα με το φως σας

W. Whitman

Υπάρχουν κλειστές πόρτες πίσω από τις οποίες το παρελθόν περιμένει υπομονετικά την στιγμή που οι άμυνες μας θα ατονήσουν. Τότε η ”χωματερή” βγαίνει στην επιφάνεια: παιδικές αναμνήσεις που δεν ανήκουν στις ηλιόλουστες οικογενειακές φωτογραφίες, απωθημένα συναισθήματα που μας γεμίζουν ενοχές, εξαρτήσεις και πάθη που σιγοβράζουν χρόνια κι ας θεωρούμε ότι τα ξεπεράσαμε…

Στο «Αγάπη, ξανά» (1996) η 88χρονη Βρετανίδα συγγραφέας Ντόρις Λέσινγκ, που τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας για το 2007, ανοίγει το κλειδωμένο υπόγειο της ανθρώπινης ψυχής. Ηρωίδα του βιβλίου η συγγραφέας θεατρικών έργων Σάρα Ντάρχαμ, μια γυναίκα στα χρόνια της ωριμότητας που ζει στο Λονδίνο της δεκαετίας του ’90. Απολαμβάνει την ηρεμία εκείνων που πιστεύουν ότι έκλεισαν τους λογαριασμούς τους με το παρελθόν και κέρδισαν το δικαίωμα να παρατηρούν τα ανθρώπινα πάθη από απόσταση ασφαλείας.

Όμως η ζωή έχει άλλα σχέδια: ρίχνει μια ακόμα μπίλια στο κοσμικό φλιπεράκι, στέλνοντας στον δρόμο της τον μέγα ανατροπέα- τον Έρωτα. Η Σάρα ερωτεύεται ξανά και μάλιστα απανωτά, με δύο άντρες πολύ νεότερους και σίγουρα ακατάλληλους γι’ αυτήν, ενώ παράλληλα δημιουργεί μια πλατωνική σχέση με τον Στίβεν, που ζει παγιδευμένος στη σύμβαση ενός δυστυχισμένου γάμου. Το αρχέγονο παιχνίδι των φύλων ξεκινά και όλες οι βεβαιότητες ανατρέπονται.

Η Ντ. Λέσινγκ δημιουργεί με δύναμη και αλήθεια ένα αστικό δράμα με αυτοβιογραφικά στοιχεία. Το εύρημα του ανεβάσματος μιας θεατρικής παράστασης για τη ζωή της Ζιλί Βερόν -μιας ρομαντικής ηρωίδας που μοιάζει να βγαίνει κατευθείαν από τα έργα της Γεωργίας Σάνδη- συνδέει το κείμενο με την παράδοση του Σαίξπηρ και αποτελεί το μαγικό σκηνικό όπου τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας σβήνουν. Ο έρωτας και η μουσική του θεατρικού έργου κυριαρχούν στην αφήγηση, αποκαλύπτοντας τα πρόσωπα πίσω από τα προσωπεία των κοινωνικών ρόλων.

Πυρήνας του έργου είναι η ψυχολογία της γυναίκας που δοκιμάζει και δοκιμάζεται απ’ όλες τις μορφές του έρωτα: τον άγριο πόθο, τη ρομαντική αγάπη, την ερωτική φιλία αλλά και από την έλλειψη της αντρικής παρουσίας και βέβαια την μοναξιά. Όμως όλα τα παραπάνω είναι μόνο οι αφορμές για την δύσκολη πορεία στις σκοτεινές περιοχές της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης- πορεία που μπορεί να οδηγήσει είτε στην πολύτιμη αυτογνωσία είτε σ’ ένα τραγικό αδιέξοδο.

Η γραφή είναι στιβαρή αλλά ρέουσα και η γλώσσα σύγχρονη και απλή χωρίς να έχει ανάγκη από εντυπωσιασμούς και ακρότητες για να κερδίσει τον αναγνώστη. Η μετάφραση σέβεται το κείμενο και το αποδίδει στα ελληνικά με επιτυχία. Μόνη ένσταση ο τίτλος: στ’ αγγλικά υπάρχει μόνο μία λέξη για την αγάπη και τον έρωτα, άρα η σωστή απόδοση που συμβαδίζει απόλυτα με το πνεύμα του βιβλίου θα ήταν «’Ερωτας, ξανά».