Μόνο… για την άνοιξη

Ο E.E. Cummings γεννήθηκε στο Καίμπριτζ της Μασαχουσέτης το 1894. Σπούδασε στο Χάρβαρντ. Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπηρετώντας με σώμα εθελοντών τραυματιοφορέων στη Γαλλία, συνελήφθη από τις γαλλικές αρχές και κρατήθηκε για ένα διάστημα σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως. Από την περιπέτειά του εκείνη βγήκε το πρώτο του βιβλίο, “Ο απέραντος θάλαμος”, ένα από τα αριστουργήματα της αντιπολεμικής λογοτεχνίας. Ο Κάμινγκς καλλιέργησε με επιτυχία όλα σχεδόν τα είδη της λογοτεχνίας και τη ζωγραφική. Ήταν μέλος της Ακαδημίας Αμερικανών Ποιητών και το 1957 τιμήθηκε με το Βραβείο Bollingen, το μεγαλύτερο βραβείο για την ποίηση στην Αμερική. Ο Κάμινγκς έζησε ως επί το πλείστον στη Νέα Υόρκη, επίσης στο Παρίσι, και κατά καιρούς στο αγρόκτημά του στη Νέα Αγγλία. Ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη και επισκέφθηκε την Ελλάδα δυο φορές (1950 και 1960). Πέθανε το Σεπτέμβριο του 1962, στο North Conway της πολιτείας New Hampshire, σε ηλικία 67 χρόνων.

Διαβάζοντας την ποίηση του Κάμινγκς, η πρώτη σκέψη που έρχεται στο μυαλό μου είναι η διαφορετικότητα. Μάλιστα όχι επιτηδευμένη, όπως πολλές φορές συναντούμε σε κάθε χώρο, αλλά μια διαφορετικότητα αληθινή, ιδιοτρόπως ρεαλιστική και ταυτόχρονα ρηξικέλευθη. Έχοντας μπροστά μου ένα ποίημα του σπουδαίου ποιητή, το πρώτο πράγμα που αντιλαμβάνομαι είναι ότι ενώπιόν μου δε βρίσκεται ένα λογοτεχνικό πόνημα, αλλά πρωτίστως μια εικόνα, ντυμένη με λέξεις, τακτοποιημένες με τρόπο που προκαλούν δέος και παράλληλα διεγείρουν τη φαντασία.

Στην παρούσα συλλογή βρίσκονται ποιήματα από διάφορες χρονικές περιόδους της ζωής και της γραφής του Κάμινγκς, τα οποία ως κεντρικό άξονα που τα συνδέει έχουν την άνοιξη. Σ’ αυτήν την εποχή του χρόνου ο ποιητής σκιαγραφεί τα παιχνιδίσματα της φύσης, την προσδοκία του ανθρώπου για το καλύτερο και το ομορφότερο, τη σύνδεση ανθρώπινου και φυσικού στοιχείου. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραλείψουμε ότι σε μερικά ποιήματα διαφαίνεται η σκοτεινότητα ενός κόσμου που κρύβεται πίσω από τα φώτα και τις ομορφιές, καταδεικνύοντας με αφοπλιστικό αμοραλισμό και υπερρεαλιστική διαίσθηση τα πράγματα εκείνα που συχνά γίνονται και σπανιότερα λέγονται.

Τα ποιήματα του Κάμινγκς, τα παιχνίδια του με το βλέμμα και το νου, τον καθιστούν έναν από τους πιο ιδιαίτερους και ευφυείς ποιητές της Αμερικής. Η κίνηση στο λόγο του Κάμινγκς είναι συνεχής και αδιάκοπη, πολυδιάστατη και πολυεπίπεδη, με μια μορφή και απόδοση που γίνεται αντιληπτή από κάθε ανθρώπινη αίσθηση. Ένα κλείσιμο ματιού στην ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία, ντυμένο με τα φυσικά και γήινα εκείνα στοιχεία που δεικνύουν τη φαντασμαγορία του κόσμου τούτου.

Τέλος επ’ ουδενί δεν πρέπει να παραλείψουμε την πολύ καλή δουλειά του Βασίλη Αμανατίδη, τόσο στη μετάφραση όσο και στο επίμετρο, που προσθέτει διακριτικά και προσεκτικά ορισμένα δικά του στοιχεία στην παρούσα συλλογή.