«Φάντασμα στο χιόνι» και Ιαπωνία: τι σας ώθησε να ερευνήσετε τις ιαπωνικές δοξασίες και παραδόσεις;

Οι Ιάπωνες είναι ένας λαός που μου είχε κάνει εντύπωση από νεαρή ηλικία. Παρακολουθούσα, ως παιδί, τη σειρά με τα γιαπωνέζικα παραμύθια που παιζόταν στην κρατική τηλεόραση τη δεκαετία του ΄80 και θυμάμαι ακόμα τα έντονα συναισθήματα που μου προκαλούσαν εκείνες οι ιστορίες. Μεγαλώνοντας είδα πολύ ιαπωνικό κινηματογράφο και γοητεύτηκα από το γιουρέι, το αρχετυπικό φάντασμα της Ιαπωνίας. Και κάπως έτσι άρχισα να μελετάω τις ιαπωνικές δοξασίες και παραδόσεις.

Πόσο δύσκολη είναι η έρευνα –και η ερμηνεία– της ιαπωνικής λαογραφίας, ιδιαίτερα όταν δεν υπάρχουν κοινά σημεία αναφοράς με τη δική μας παράδοση ή νοοτροπία;

Είναι αρκετά δύσκολη γιατί ακριβώς οι Ιάπωνες, είναι πολύ διαφορετικός λαός από μας. Επιπλέον υπάρχει και το εμπόδιο της γλώσσας. Δεν είναι εύκολο να βρεις κάποιον που θα μιλάει ιαπωνικά, θα έχει ζήσει στην Ιαπωνία και θα ξέρει και το αντικείμενο που μελετάς. Ευτυχώς όμως, υπάρχει πολύ υλικό στα αγγλικά από αξιόλογους ερευνητές σε όλο τον κόσμο, για όποιον ενδιαφέρεται να εντρυφήσει στον πολιτισμό των Ιαπώνων.

Οι ιστορίες των γιουρέι –των ιαπωνικών φαντασμάτων- κρύβουν πίσω τους έντονα συναισθήματα. Ποια από αυτές τις ιστορίες θα ξεχωρίζατε;

Μου αρέσουν πολύ οι ιστορίες με τα ubume, τα φαντάσματα των γυναικών που πεθαίνουν στη γέννα και γίνονται γιουρέι για να φροντίσουν τα παιδιά τους. Αυτές οι ιστορίες είναι μια κατηγορία από μόνες τους και είναι «φορτωμένες»με πολλές δεισιδαιμονίες τόσο για τις γυναίκες που κυοφορούν όσο και για τα τέκνα τους που, όπως λέει η ιαπωνική ρήση, «Μέχρι να γίνουν επτά χρονών, τα παιδιά ανήκουν στα πνεύματα».

Από τις «Ιστορίες του νεαρού Πόε» στις «Μάγισσες» και στο «Φάντασμα». Ποια ενασχόληση βρίσκετε πιο ενδιαφέρουσα, τη μυθοπλασία ή την ερευνητική εργασία;

Η ερευνητική εργασία με φέρνει σε επαφή με πληροφορίες που σε άλλη περίπτωση θα αγνοούσα και μου δίνει ιδέες για μελλοντικές δουλειές. Σαν διαδικασία, όμως, έχει μια παγίδα. Όσο ψάχνεις, βρίσκεις, και γι’ αυτό κινδυνεύεις να ψάχνεις ατελείωτα, αναβάλλοντας συνέχεια το γράψιμο. Η μυθοπλασία από την άλλη έχει τους δικούς της δρόμους και είναι οπωσδήποτε πιο εύκολη, ειδικά αν κάποιος γράφει σε ένα είδος που δεν χρειάζεται έρευνα.

Ετοιμάζετε κάτι καινούριο αυτή την περίοδο; Ποια είναι τα επόμενα βήματα της Αγγελικής Ράδου;

Αυτή την περίοδο θα κυκλοφορούσε, από τις εκδόσεις Momentum, μια συλλογή με παραδοσιακά ιαπωνικά παραμύθια που έχουμε μεταφράσει με την Αγγέλα Γαβρίλη από τα αγγλικά. Και αυτό αλλά και μερικά ακόμα project, αναβάλλονται μέχρι να τελειώσει η πανδημία.

Ποια είναι η άποψή σας για τη λογοτεχνία του φανταστικού στη χώρα μας;

Υπάρχουν αξιόλογες δουλειές και συγγραφείς που εργάζονται σοβαρά για το είδος. Το μέλλον θα δείξει τη δυναμική του χώρου και τις πένες που θα ξεχωρίσουν.

Κλείνοντας, ποιο βιβλίο διαβάζετε τώρα και ποιο/α βιβλίο/α θα ξεχωρίζατε για τη χρονιά που πέρασε ;

Διαβάζω τη συλλογή διηγημάτων “Japanese Tales of Mystery and Imagination” του Edogawa Rampo, του συγγραφέα που πήρε το όνομά του από την προφορά του ονόματος του μεγάλου Edgar Allan Poe στα ιαπωνικά. Το βιβλίο που ξεχώρισα την περασμένη χρονιά έχει πάλι σχέση με την Ιαπωνία και είναι το “Ghosts of the Tsunami” του δημοσιογράφου Richard Lloyd Parry.